تأثیر اخلاق حرفه ای بر فرهنگ سازمانی

یکی از مهمترین نگرانی های مدیران کارآمد در همه سطوح، ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی مؤثر سازمان است. به نحوی که آنان بتوانند با احساس مسئولیت و تعهد کامل به موضوعات حرفه ای خود بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل خود را رعایت کنند.

 امروزه توجه به اصول اخلاق و اخلاق آموزی به یکی از موضوعات مورد قبول در سازمان ها و جوامع تبدیل شده است که تحت عنوان اخلاق کار ، اخلاق حرفه ای و اخلاق تجارت مورد بحث قرار می گیرد.

اخلاق حرفه ای چیست؟

اخلاق حرفه ای از مهمترین عوامل فرهنگی در توسعه هر کشوری ست و تأثیر قابل ملاحظه ایی بر فعالیت ها، عملکرد فردی و گروهی و نتایج سازمانی دارد. به همین خاطر از مهمترین موضوعات جوامع بشری، و مهمترین متغیر در موفقیت سازمان ها به حساب می آید.

اخلاق به عنوان سیستمی از ارزش ها، اعتقادات، اصول، مبانی، بایدها و نبایدها بیان می شود که بر اساس آن جنبه های خوب و بد سازمان ها تعیین می شود و اقدامات بد را از اقدامات خوب متمایز می نماید. اخلاق به معنای اعتماد ، صداقت ، درستی ، عدالت ، فضائل شهروندی و خدمت به جامعه ای است که در قالب قواعد اخلاقی و قوانین رفتار حرفه ای وارد سازمان می گردد. مفهوم اخلاق حرفه ای برگرفته از علم اخلاق است و مجموعه ای از قوانین اخلاقی است که در ابتدا از ماهیت حرفه یا شغل گرفته می شود.

در این راستا، ویژگی های افراد دارای اخلاق حرفه ای این است که آن ها افرادی مسئولیت پذیر هستند که عواقب تصمیمات خود را می پذیرند، به صداقت در کار خود اهمیت می دهند و وظایف محوله را با تمام توان انجام می دهند، این افراد به نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری نسبت به هر نوع وظیفه و مسئولیتی دارند.

تاثیر اخلاق حرفه ای برفرهنگ سازمانی

بین فرهنگ سازمانی و اخلاق حرفه ای رابطه ی مثبت وجود دارد. یک مدیر منابع انسانی باید بداند که بین فرهنگ همکاری و اخلاق رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. سازمان هایی که دارای اخلاق حرفه ای و فرهنگ مشارکت بالا هستند، از وفاداری کارمندان و وفاداری مشتری بالایی برخوردار هستند. سازمانها با افزایش توجه به موضوعات اخلاقی که منجر به ارتقا مسئولیت پذیری اجتماعی می شود، گامی در جهت ایجاد، حفظ و بهبود مسئولیت پذیری سازمانی برمی دارند. در این راستا، اخلاق حرفه ای به طور مستقیم مسئولیت پذیری را افزایش می دهد و باعث تقویت فرهنگ خدمات می شود.

جامعه امروز جامعه ای سازمانی است و بیشتر زندگی افراد در سازمان های مختلف یا در ارتباط با آنها می گذرد و چالش های جدید سازمانی، محیط پایدار گذشته را به یک سیستم در حال تغییر تبدیل کرده است، بدیهی است، یادگیری چگونگی اداره و مدیریت سازمانها بر اساس ارزشها ، که همچنین یک جنبه مهم اخلاق حرفه ای است، ضروری است. شناخت و رعایت اصول اخلاقی در یک سازمان حائز اهمیت است. اصول اخلاقی، هویت سازمان را شناخته و به عنوان راهنمایی برای داشتن آینده موفق مورد استفاده قرار می گیرد.

اخلاق حرفه ای و موفقیت در سازمان

موفقیت سازمان های برتر،  نه تنها در ابعاد فیزیکی و فناوری آنها بلکه در عوامل نامحسوس آنها مانند فرهنگ سازمانی و ارزش ها و اعتقادات کارمندانشان نهفته است. بنابراین ، با توجه به اهمیت اثربخشی و تأثیر اخلاق حرفه ای در زمینه های مختلف سازمانی، به ویژه فرهنگ سازمانی  باید توجه داشت که سازمانهایی که دارای رفتار اخلاقی مناسب هستند ، در مقایسه با سازمانهایی که رفتارهای غیراخلاقی و غیرمنصفانه دارند ، شانس موفقیت بیشتری دارند. موفق ترین سازمان ها، دارای فرهنگ هایی مطابق با ارزش های اخلاقی هستند. نتیجه ی رعایت اصول اخلاقی حرفه ای، ایجاد احساس بهتر، ارتقا فرهنگ سازمانی برای کارمندان و انجام بهتر کار است.

بنابراین، پایبندی به اخلاق حرفه ای در سازمان ، سطح فرهنگ سازمانی و تعهد افراد به سازمان را افزایش می دهد و باعث ایجاد همسویی بین اهداف کارکنان و اهداف سازمانی می شود ، بنابراین زمینه را برای بهره وری سازمان فراهم می کند.

۵ گام برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی اخلاقی

۵ گام برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی اخلاقی

مدیریت ارشد، اخلاق را با الگو بودن هدایت می کند

• مدیریت ارشد، اخلاق را با الگو بودن هدایت می کند

مردم به رفتار دیگران توجه می کنند و در مورد آن فکر می کنند سپس آن رفتار را تکرار می کنند. بعد از چند بار تکرار یک تجربه مطلوب از آن رفتار را کسب می کنند و این سبب می شود تا افراد برای کسب آن رفتار انگیزه پیدا کنند.

انتظارات شفاف از اخلاق خوب را مورد بحث قرار دهید.

• انتظارات شفاف از اخلاق خوب را مورد بحث قرار دهید.

اگرچه داشتن سوابق مکتوب از اصول اخلاقی مطلوب است، اما اگر مدیریت ارشد نتواند رفتار اخلاقی را مدلسازی کند، معنایی ندارد. کارمندان دنباله رو هستند. کارمندان دقت دارند که آیا سازمان به اصول اخلاقی تعیین شده خود پایبند است یا اینکه آنها صرفأ صحبت می کنند در حالی که به آن عمل نمی کنند.

ارائه آموزش های رسمی اخلاق

• ارائه آموزش های رسمی اخلاق

یک برنامه آموزش رسمی اخلاق،  پیامی محکم درباره مواضع اخلاقی یک شرکت بیان می کند. برگزاری سمینارها، کارگاه ها و سایر برنامه های آموزش اخلاق، استانداردهای رفتاری سازمان را تقویت می کند و انواع رفتارهایی را که شرکت مجاز یا غیر مجاز می داند را شفاف می کند. کارگاه ها می توانند به کارکنان کمک کنند تا مهارت های خود در حل مسئله را افزایش دهند.

رفتاری را که مطلوب می دانید تقویت کنید و رفتاری را که مطلوب نمی دانید تقویت نکنید.

• رفتاری را که مطلوب می دانید تقویت کنید و رفتاری را که مطلوب نمی دانید تقویت نکنید.

افرادی که رفتار اخلاقی دارند باید به دلیل رفتارهایشان به طور محسوسی پاداش بگیرند و افرادی که رفتار و عمل آنان اخلاقی نیست باید عواقب رفتارهای غیراخلاقی خود را مشاهده کنند. به جای اخراج کارمندان خوب که یک تخلف اخلاقی داشته اند، شرکت ممکن است تصمیم بگیرد بازخورد صحیحی را برای این رفتار همراه با یک دوره آزمایشی کوتاه ارائه دهد. باید به جای مجازات اصلاح صورت گیرد و یا مجازات همراه با ایجاد روحیه همکاری و آموزش انجام شود.

در این گام باید شرکت ها را تلاش کنند تا به کارمندان خود فرصت های پاداش، شناخت و تقویت اجتماعی را ارائه دهند. پاداش و شناخت را باید دقیق و با توجه به جزئیات ارائه دهید تا از عواقب ناخواسته جلوگیری شود.

حمایت از کارمندان را میسر سازید

• حمایت از کارمندان را میسر سازید

 کارمندان غالبأ تمایل دارند تا کارشان را به صورت صحیح و درست انجام دهند، به خصوص اگر در شرکتی کار کنند که از استانداردهای اخلاقی و اصول اخلاقی بالایی برخوردار باشد. گزارش کردن رفتارهای غیراخلاقی افراد دیگر در سازمان ، برای هرکس ممکن است دشوار باشد. برای کارمندان خجالتی یا درونگرا ممکن است گزارش دادن رفتارهای غیراخلاقی به ویژه چالش برانگیز باشد و در صورتی که نیاز به گزارش رفتار غیراخلاقی یکی از افراد مافوق خود یا شخصی که در سمت مدیریت ارشد قرار دارد، باشد تقریباً هر کس احساس ترس و وحشت می کند.