توانمندی سازگار (adaptability): ویژگی کلیدی برای موفقیت در محیط‌های پرتنش

توانمندی سازگار در یک نگاه

افراد با توانمندی سازگار، توانایی قابل‌توجهی در رویارویی با شرایط سخت و سازگاری با محیط دارند. این افراد برای فعالیت‌های کاری با مسیر شغلی پرابهام، پرمخاطره و پراسترس بسیار مناسب هستند. در چنین شرایطی، نیروی سازگار با حفظ آرامش خود و همکاران، سازمان را از فروپاشی حفظ می‌کند.

ویژگی‌های اصلی افراد سازگار

1. زندگی در لحظه

افراد با توانمندی سازگار به شکل اعجاب‌‌انگیزی توانایی زندگی در لحظه را دارند. این مدل تفکر و رفتار توانایی موج‌سواری بر شرایط و حوادث را به این افراد می‌دهد. افراد سازگار با رخ‌دادن هر اتفاق پیش‌بینی نشده‌ای، بدون احساس تشویش و حال بد، سعی در نشان دادن بهترین واکنش ممکن به آن موقعیت دارند. 

2. آرامش و اطمینان ذاتی

افراد سازگار به طور ذاتی آرام بوده و پیش‌بینی‌پذیر هستند. در نتیجه به‌جوش نیامده، عصبانی نشده، غمگین نشده و به سرعت بی‌تاب نمی‌شوند. آرامش ذاتی نیروهای سازگار باعث ایجاد احساسی خوب در اطرافیان می‌شود.

3. حفظ آرامش در شرایط دشوار

افراد با توانمندی سازگار در تمام موقعیت‌ها و شرایط (از جمله دعواها و تنش‌های بین فردی، فشار کاری بالا، عقب ماندن پروژه‌ها و نیروهای ناکارآمد)، آرامش خود را حفظ می‌کنند.

4. توانایی آرام کردن دیگران

آرامش ذاتی افراد سازگار به خودی خود باعث آرام شدن دیگران می‌شود. اما اگر این افراد دارای شخصیت برون‌گرا بوده و خصوصاً نمرات بالایی در زیرمقیاس‌های قاطعیت و جمع‌گرایی داشته باشند، می‌توانند این آرامش خود را به شکلی بسیار بیشتر منتقل کنند.

5. ترمیم سریع پس از شکست

تقریباً برای هر فرد متخصصی بدیهی است که شکست خوردن برای هر فردی که وارد حوزه کسب و کار شده اتفاق می‌افتد و تجربه شکست، پیش‌نیاز پیروزی‌های آتی است. اما برخی افراد با شکست‌های شغلی و خصوصاً ورشکستگی‌ها، شکست‌های پیاپی یا در مواجه با کارفرمای سرزنشگر به سرعت ناامید شده و انگیزه خود را از دست می‌دهند. در مقابل، افراد با توانمندی سازگار به راحتی با تجربه شکست کنار آمده و سریعاً تجدید قوا می‌کنند. در نتیجه این افراد برای مسیرهای شغلی پرریسک و پرفشار می‌توانند بسیار کارا باشند.

6. مهارت در ارتباط با افراد دشوار

همواره در اطراف‌مان افرادی وجود دارند که به سرعت عصبی شده، غیرمنطقی، عجول یا بداخلاق هستند. هر چقدر که افراد مثبت‌گرا در ارتباط با این افراد آسیب می‌بینند، افراد سازگار قادرند تا ارتباطی سالم و طولانی با آن‌ها برقرار کنند. به‌طوری که آسیب ندیده و گلیم خود را از آب بیرون بکشند. در نتیجه افراد سازگار برای فعالیت‌های کاری مانند روابط عمومی یا فروش می‌توانند بسیار مناسب باشند.

نقاط کور توانمندی سازگار

1. نظم پایین

به‌طور کلی اگر پایبند به قیدوبند و برنامه خاصی باشید، اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی و برنامه‌ریزی نشده می‌تواند افراد با توانمندی منضبط را بسیار آزار دهد. در مقابل، افراد سازگار تا حد بسیار زیادی از چارچوب‌ها و برنامه‌های دوره‌ای فارغ هستند و در نتیجه،  می‌توانند برخورد مناسبی با این مدل رخ‌دادهای پیش‌بینی‌نشده داشته باشند. اما نقطه کور این توانمندی آن‌جایی است که افراد سازگار نظم ذهنی خاصی نداشته و حتی ممکن است شلخته به نظر بیایند. این ویژگی در میان افراد سازگار، ایده‌پرداز و تا حدی گرداننده مشترک است.

همکاری با افراد استراتژیک تا حد خوبی نظم ذهنی مورد نیاز را برای افراد سازگار فراهم می‌کند.

2. چالش در فعالیت‌های بسیار ساختارمند

با توجه به بی‌نظمی نسبی افراد سازگار و قرار نگرفتن آن‌ها در چارچوبی مشخص، افراد سازگار برای فعالیت‌های با روال کاری تکراری، نظم زمانی زیاد و ساختار مشخص چندان گزینه‌های مناسبی نیستند. فعالیت‌های کاری بسیار ساختارمند می‌توانند بسیار خسته‌کننده و بسیار کسل‌کننده باشند.

نمونه‌ای از توانمندی سازگار

«یاشار. پ.»، مدیر پروژه:

در محل کارم، آرام‌ترین شخصی که می‌شناسم خودم هستم. وقتی کسی می‌آید و می‌گوید: «ما درست برنامه‌ریزی نکرده‌ایم، تا فردا باید ‌همه‌چیز تغییر کند» همکارانم بهت‌زده و عصبی می‌شوند اما من به سرعت با موضوع کنار آمده و شروع به اطمینان دادن به همکارانم می‌کنم. هیچ بحرانی آنقدر بزرگ نیست که همه چیز را از ما بگیرد. انگار که با اطمینان دادن از بزرگ‌نمایی که در افکار بعضی همکارانم است جلوگیری می‌کنم. من این فشار را دوست دارم؛ محیط کاری که نیاز به واکنش در لحظه دارد، باعث می‌شود احساس پویایی و زنده بودن کنم.

ارتباط با سایر نظریه‌های شخصیت‌شناسی

تست شخصیت‌شناسی نئو

از دیدگاه نظریه صفات که به وسیله‌ی تست شخصیت‌شناسی نئو مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ افراد با توانمندی سازگار دارای نمرات پایینی در مقیاس روان‌رنجوری و خصوصاً اضطراب، حساسیت به استرس و پرخاشگری هستند. 

افراد سازگار لزوماً برون‌گرا نیستند اما اگر از نظر شخصیتی نمرات بالایی در برون‌گرایی داشته باشند، می‌توانند در آرام کردن دیگران بهتر عمل کنند.

نیازهای اساسی گلاسر

بر اساس نیازهای اساسی گلاسر، توانمندی سازگار با نیاز به بقا همبستگی منفی دارد. زیرا افراد با نیاز به بقای بالا به سرعت خطرها را ارزیابی کرده و زودتر از دیگران مضطرب می‌شوند. اضطراب آن‌ها به صورت تکاملی شانس دور ماندن از خطر و بقای این نیروها را افزایش می‌دهد. در صورتی که افراد با توانمندی سازگار فشار روانی را بسیار کمتر و در مواقع نادرتری تجربه می‌کنند.

نتیجه‌گیری: بهترین موقعیت‌های شغلی برای افراد سازگار

افراد سازگار بهترین گزینه برای مشاغل پراسترس و غیرقابل پیش‌بینی مانند پشتیبانی مشتریان، روابط عمومی، مدیر محصول، مدیر پروژه، مدیر اجرایی، مشاغل اورژانس، نظارت، پلیس، مددکاری اجتماعی و آتش‌نشانی هستند. از سوی دیگر به هیچ عنوان برای مشاغل یکنواخت با روال کاری مشخص یا نظم زیاد مناسب نیستند.

توانمندی‌های ذاتی خود را می‌شناسید؟

تست کلیفتون که به عنوان CliftonStrengths نیز شناخته می‌شود، یک ابزار ارزیابی است که توسط موسسه گالوپ توسعه یافته و ۳۴ استعداد ذاتی را در افراد شناسایی می‌کند. توانمندی سازگار یکی از این استعدادهاست که در این تست ارزیابی می‌شود. انجام تست کلیفتون به افراد کمک می‌کند تا نقاط قوت طبیعی خود را شناسایی کنند. این آگاهی می‌تواند به بهبود عملکرد شغلی، افزایش رضایت از کار، و انتخاب مسیر شغلی مناسب‌تر کمک کند. همچنین، درک این توانمندی‌ها به مدیران و رهبران سازمان‌ها امکان می‌دهد تا از استعدادهای کارکنان خود به بهترین شکل استفاده کنند و محیط کاری مناسب‌تری را برای آنها فراهم آورند.

سنجمان را امتحان کنید!

با استفاده از سنجمان، در زمان صرفه جویی کنید

مطالب مرتبط