طوفان فکری (Brainstorming)

طوفان فکری چیست؟

تکنیک طوفان فکری رویکردی راحت و دورهمی است که می‌آید حل مسئله را، با تفکر جانبی و غیرمستقیم ترکیب می‌کند. طوفان فکری افراد را به تولید طیف گسترده‌ای از ایده‌ها ترغیب می‌کند که شاید در ابتدا احمقانه به نظر بیایند. با کمی دستکاری، بعضی از همین ایده‌ها می‌توانند به راه‌حل‌های خلاقانه‌ای تبدیل شوند. بعضی دیگر از آنها هم ممکن است جرقه ایده‌های بعدی را بزنند. به این شکل ذهن افراد باز می‌شود و باعث می‌شود که افراد از زندان متعارف تفکرشان رها شوند.

برای اولین بار الکس آزبورن، مدیر تبلیغاتی آمریکایی بود که این تکنیک را به وجود آورد. قوانینی که الکس آزبورن به حالت تحمیلی برای تکنیکش قرار داده بود، شامل: ایده‌ها را نقد نکنید، تشویق به داشتن ایده‌های متعدد، روی ایده‌های موجود تمرکز کردن و ایجاد یک ایده‌ی جدید از آن، ترغیب کردن و انگیزه دهی به اشتراک گذاشتن ایده‌های عجیب و غیرمتعارف. از آن موقع به بعد بسیاری از محققان تکنیک او را توسعه دادند.

چرا از روش طوفان فکری استفاده می‌کنیم؟

روش طوفان فکری موجب ایجاد یک فضا و محیطی آزاد می‌شود که در آن محیط، افراد یا کارکنان در شرکت به نظردهی راجع به ایده‌ها تشویق و ترغیب می‌شوند. نظرات متفاوت و مختلف مورد تشویق و استقبال قرار می‌گیرند و ایده‌های کارکنان باعث حل شدن بسیاری از مشکلات گروهی می‌شود.

طوفان فکری باعث می‌شود اعضای گروه راه‌حلی را که در نهایت با تصمیم گیری یکدیگر انتخاب شده است را بیشتر قبول داشته باشند. چون خودشان هم در رسیدن به آن نقش داشته‌اند، در نتیجه بیشتر به آن پایبندند و برای عملی شدنش و با جدیت بیشتری تلاش خواهند کرد. از طرف دیگر، از آنجایی که وقت طوفان فکری به همه‌ی گروه‌ها خوش می‌گذرد، اعضای گروه در عین اینکه در فضایی مثبت و رضایت‌بخش مسائل را حل می‌کنند، با هم‌گروهی خود نزدیک‌تر می‌شوند و جو و فضایی صمیمی به وجود می‌آید.

انواع طوفان فکری

طوفان فکری انفرادی

با توجه به تحقیقات انجام شده به طور معمول طوفان فکری گروهی از روش‌های عام حل مسئله گروهی می‌باشد، اما در بسیاری از موارد دیده شده است که طوفان فکری انفرادی نتیجه بخش‌تر و از لحاظ کیفیتی و کمیتی بهتر بوده است.

یکی از عللی که باعث شده طوفان فکری انفرادی در مواردی نتیجه بخش‌تر بوده است به خاطر اتفاق انسداد یا blocking است، در این شرایط افراد آنقدر به ایده‌ها و افراد دیگر توجه می‌کنند که دیگر خود این افراد به تولید ایده اقدام نمی‌کنند یا زمانی که نوبت ایده‌پردازی آنها می‌شود، ایده‌شان را از یاد می‌برند.

طوفان فکری گروهی

در طوفان فکری گروهی، ایده‌های افراد باهم به اشتراک گذاشته شده و از تجارب یکدیگر می‌توان بهره برد. هنگامی که یکی از اعضای گروه به مشکلی برمی‌خورد و درواقع به بن بست می‌رسد، خلاقیت، نوآوری و تجربه‌ی یکی دیگر از اعضای گروه می‌تواند ایده‌ها را توسعه و گسترش دهد و اگر فضایی که در آن طوفان فکری در حال رخ دادن است، مثبت و پراز انرژی باشد باعث همکاری بیشتر بین افراد و زمان بهتر و خوشی را درکنار هم می‌گذرانند.

• نکته‌ی مهم در طوفان فکری گروهی این است که اگر ایده‌ی فردی در گروه متناسب نباشد نباید ایده و خود طرف را تحقیر و مسخره کرد بلکه باید ایده پردازی را تشویق کرد و به افراد گروه یادآوری شود که حتی ایده‌های نامتناسب با شرایط ایده هستند و با تغییرات و بسط آنها می‌توان ایده‌های جدیدی ساخت و همین مورد موجب افزایش انگیزه و خلاقیت در افراد می‌شود.

سخن آخر

روش طوفان فکری، روشی تاثیرگذار و سودآور برای حل مسائل و مشکلات در یک شرکت یا یک سازمان می‌باشد. همان طور که در بالاتر راجع به اصول و قوانین الکس آزبورن ذکر شد، در این روش ما از ایده‌ها انتقاد نمی‌کنیم و ما باید فضایی را ایجاد کنیم که افراد بتوانند ایده‌های خلاقانه‌ای را ارائه دهند. بهترین روش برای روش طوفان فکری، ادغام روش طوفان فکری انفرادی و گروهی می‌باشد که بهتر است با وضع قوانین و مقرراتی این ادغام صورت گیرد.

مقاله “طوفان فکری”

برای دریافت مقاله فوق به صورت فایل WORD و PDF کلیک کنید: