|
همین حالا با انجام تست کلیفتون خودتان را بهتر از گذشته بشناسید. |
در دو مقاله‌ی پیشین، به دو توانمندی عدالت طلب و ارزشمدار پرداختیم؛ اما در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که در دنیای پرشتاب امروز که تصمیم‌گیری‌های سریع، گاهاً به بهای خطاهای پرهزینه تمام می‌شوند، وجود افرادی که با دقت، سنجیدگی و ملاحظه عمل می‌کنند، نعمتی کم‌یاب اما ضروری است. توانمندی محتاط یا Deliberative در مدل کلیفتون، نماینده‌ی این رویکرد اندیشمندانه است؛ توانمندی‌ای که با تمایل درونی به ارزیابی ریسک‌ها، در نظر گرفتن پیامدها و حرکت با احتیاط، به حفظ ثبات و پیشگیری از خطاهای احتمالی کمک می‌کند. افرادی که این توانمندی در آن‌ها برجسته است، تصمیم‌گیری را امری ساده و شتاب‌زده نمی‌دانند. آن‌ها ترجیح می‌دهند پیش از هر اقدام، جوانب مختلف را بررسی کرده و تنها زمانی وارد عمل شوند که مطمئن باشند انتخاب‌شان بر پایه‌ی اطلاعات دقیق و تحلیل‌های منطقی استوار است. در این مقاله، نگاهی دقیق‌تر به توانمندی محتاط خواهیم داشت و ویژگی‌های رفتاری افراد دارای این نقطه‌قوت را بررسی می‌کنیم.
توانمندی محتاط در یک نگاه
مشخصات توانمندی محتاط در دو حوزه فعالیت‌های حرفه‌ای و روابط کاری تبیین می‌شود. در حوزه فعالیت‌های حرفه‌ای، این نیروها استعداد ذاتی قابل توجهی در شناخت خطرات پیش‌رو و حرکت محتاطانه دارند. همچنین در حوزه روابط بین فردی، این نیروها با هدف اجتناب از خطرات، چندان به دیگران نزدیک نشده و همواره فاصله خود را با دیگران حفظ می‌کنند.
معرفی ویژگی‌های افراد با توانمندی محتاط (Deliberative)
در ادامه‌ی این بخش، به ویژگی‌هایی می‌پردازیم که معرف افرادی با توانمندی محتاط هستند. اطلاع داشتن از این موارد، هم به کارفرمایان و هم به خود فرد برای شناخت بهتر کمک قابل توجهی خواهد کرد. پس این بخش را از دست ندهید و تا انتهای آن با ما بمانید.
1. هشیار، محتاط و مراقب
نیروهای با توانمندی محتاط، هر قدمی در مسیر پیشرفت کاری و هر اقدامی را چندین بار ارزیابی می‌کنند. این بررسی‌ها را نیروهای با توانمندی مسئولیت‌پذیر نیز انجام می‌دهند، اما نیروهای محتاط لزوماً به دلیل کیفیت بی‌نقص پروژه چنین ارزیابی‌های چند باره ندارند، بلکه در تلاش هستند تا اقدامات و تصمیمات‌شان امن و بدون هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای باشد. البته که ممکن است نتیجه‌ی هر دو رفتار، به یک نتیجه برسد، پروژه‌ای دقیق و کم‌عیب!
2. حفظ حریم شخصی و خط قرمزها
حریم شخصی، جزو بخش‌های پوشاننده‌ی آسیب‌پذیری افراد است. از آنجا که نیروهای با توانمندی محتاط، علاقه‌ای به فاش کردن آسیب‌پذیری‌های خود ندارند، به راحتی با دیگران صمیمی نشده و از اطلاعات شخصی خود صحبت نمی‌کنند. در نتیجه اگر به تازگی وارد جمعی شده باشند، تمایل چندانی به بیان اطلاعات از خودشان ندارند و در بلندمدت اعتمادشان جلب می‌شود.
3. جدیت، الگوی زندگی
نیروهای با توانمندی محتاط، همواره گوش‌بزنگ بوده و منتظر رویارویی با خطرات احتمالی هستند. در نتیجه جایی برای خندیدن یا شوخی کردن در دنیای نیروهای محتاط باقی نمی‌ماند. این نیروها در اکثر موارد جدی بوده و رمز موفقیت خود را در ایجاد امنیت، همین رویکرد جدی و خشک خود می‌دانند. به عبارت دیگر، نیروهای محتاط، هرگز حاضر به قربانی کردن احساس امنیت خود، به بهای شوخی کردن و خندیدنی که آن‌ها را از خطرات غافل می‌کند، نیستند.
4. قوه‌ی قضاوت قدرتمند
نیروهای محتاط معمولاً از توانایی قضاوت بسیار خوبی برخوردار هستند و به همین دلیل، قادرند تا به دیگران پیشنهادات کاربردی و مشاوره‌های مؤثری بدهند که در نتیجه آن، خطرات پیش روی مسیر کاری افراد مشخص شوند. نیروهای محتاط خصوصاً در فعالیت‌های قانونی و حقوقی، معاملات تجاری و مراودات قضایی که نیاز به پیروی دقیق از آئین‌نامه‌ها دارند؛ همچنین در موقعیت‌های بحرانی و حساس که هیچ‌گونه اشتباهی نباید صورت بگیرد، کارکرد بسیار خوبی خواهند داشت.
5. امنیت، قربانی صمیمیت نمی‌شود
نظر دیگران و نداشتن محبوبیت اهمیت چندانی برای نیروهای با توانمندی محتاط ندارد. از آنجا که ضرورتاً صمیمیت نیازمند اعتماد متقابل است، این نیروها صحبت نکردن در مورد موضوعات شخصی زندگی و امنیت در پی حفظ فاصله‌ی اجتماعی را به تمام مزایای ناشی از حمایت اجتماعی و عاطفی حاصل از روابط صمیمانه ترجیح می‌دهند. در نتیجه اگر کسی درمورد این مسائل با آن‌ها صحبت کند، بحث را عوض کرده یا محل را ترک می‌کنند.
6. دوستان منتخب
همان‌‌طور که در گذشته بیان شد، نیروهای محتاط به راحتی اعتماد نمی‌کنند و برای جلب اعتماد خود، فیلترهای بزرگ و کوچک و متعددی را قرار می‌دهند. افرادی که بتوانند از این فیلترها بگذرند، مورد اعتماد نیروهای محتاط قرار گرفته و حاضر می‌شوند تا به مرور بعضی از مسائل خصوصی‌تر را در میان بگذارند. در نتیجه ایجاد ارتباط با نیروهای محتاط نیاز به صمیمیت و ورود به دایره امن آن‌ها دارد.
7. وجود ترمزی برای نیروهای عجول و سربه‌هوا
بعضی نیروها تمایل دارند تا به سرعت فعالیت‌های کاری را شروع کرده و بعد از اتخاذ تصمیم، بدون هیچ‌گونه مقدمه‌چینی، آن تصمیمات را عملی کنند. چنین نگاهی دقیقاً برخلاف نگاه محتاطانه نیروهای محتاط بوده و می‌تواند به آسیب‌های بزرگ منتهی شود، خصوصاً اگر در مراتب بالای سازمانی اتفاق بیفتد. معمولاً نیروهای با توانمندی عملگرا در معرض چنین خطراتی قرار می‌گیرند. برای تعدیل ریسک‌پذیری چنین نیروهایی، نیروهای محتاط می‌توانند کمک‌کننده باشند.
8. مناسب برای مشاغل حساس و امنیتی
این نیروها برای مشاغل حساس و امنیتی که نیاز به حفظ داده‌ها، شناخت خطرات پیش رو، تشخیص اشتباهات و جلوگیری از نشر اطلاعات محرمانه می‌توانند کارکرد بسیار زیادی داشته باشند. نقش‌های شغلی مانند حساب‌رسی، حساب‌داری، حراست و مسئول اطلاعات.
نقاط کور توانمندی محتاط (Deliberative)
نقاط کور توانمندی‌ها، جزو دسته مواردی هستند که نباید دست کم گرفته شوند. و اطلاع داشتن از آن‌ها مانند ویژگی‌های نسبتا مثبتی که در بخش قبلی به آن‌ها اشاره شد، می‌تواند هم برای کارفرمایان مهم باشد و هم برای خود افراد در جهت خودآگاهی بهتر. پس این بخش را با دقت بخوانید.
1. از دست دادن موقعیت‌های پیشرفت
ارزیابی‌های افراطی برای شناسایی خطرات، می‌تواند منجر به تعلل زیاد برای تصمیم‌گیری یا عدم تن دادن به ریسک‌های معقول شود. در نتیجه آن، احتیاط نیروهای محتاط منجر به از دست رفتن بسیاری از موقعیت‌های طلایی دستیابی به موفقیت شود.
2. نگاه افراطی و بدبیانه به نیمه خالی لیوان که می‌تواند افسرده‌کننده باشد
با اینکه عدم توجه به بخش‌های روشن و امیدوارکننده زندگی می‌تواند باعث غفلت از ادراک خطرات شود، اما از آن سو احتیاط افراطی و نگاه بدبینانه به تمام مسائل، می‌تواند باعث از دست رفتن انرژی همکاران و کاهش انگیزه‌ی اعضای تیم شود. خصوصاً اگر نیروهای با توانمندی محتاط در ارتباط مستقیم با نیروهای مثبت‌گرا یا آینده‌نگر باشند؛ نگاه منفی‌نگرانه‌ی نیروهای محتاط اگر به صورت انعطاف‌ناپذیر مورد استفاده قرار بگیرد، می‌تواند به شدت بر روی کارکرد نیروهای مثبت‌گرا و آینده‌نگر تأثیرات نامطلوب بگذارد. خصوصاً اگر نیروی با توانمندی محتاط، دارای توانمندی‌هایی مثل تحلیل‌گر یا فرمانده باشد، احتمال وقوع چنین مسئله‌ای افزایش می‌یابد.
3. روابط نه‌چندان گرم با همکاران
جدیت و صحبت نکردن در مورد موضوعات زندگی شخصی، می‌تواند باعث شود تا نیروهای با توانمندی محتاط، افرادی سرد و خشک به نظر بیایند و در نتیجه آن فضای کار سازمانی برای اعضای تیم سرد و خسته‌کننده شود. این مسئله در بلندمدت می‌تواند بر تعلق تیمی تأثیرات ناگوار زیادی داشته باشد. خصوصاً اگر نیروهای محتاط در ارتباط مستقیمی با نیروهای صمیمیت‌طلب باشند، چنین مسئله‌ای افزایش می‌یابد.
4. احتمال وجود اضطراب
دنیای نیروهای محتاط همواره به همراه بخش‌های ناامیدکننده و خطرناک است. به عبارت دیگر،احتمالاً این افراد خطرها را بیش از افراد دیگر بزرگ می‌بینند. در نتیجه احتمال وجود گوش‌بزنگی و هشیاری بالا به صورت همیشگی در آن‌ها وجود دارد. چنین حالتی در بلندمدت می‌تواند به تنش مداوم و اضطراب منجر شود. پیشنهاد می‌شود که در مقام کارفرما، بیش از دیگر نیروها به سطح اضطراب نیروهای محتاط توجه داشته باشید.
5. تملق ممنوع
بطور کلی نیروهای محتاط نیز مانند نیروهای تحلیل‌گر، تبریک و تحسین بی‌جا از کسی نمی‌کنند و اگر کسی را تشویق کنند، به معنی واقعی کلمه از آن دستاورد لذت برده یا آن را بزرگ شمارده‌اند. با این که چنین مسئله‌ای می‌تواند نمایان‌گر ارزشمندی و واقعی بودن تشویق‌های نیروهای محتاط شود، اما از آن روی سکه، تعریف و تمجید اندک این نیروها می‌تواند اعتمادبه‌نفس اطرافیان را کاهش داده، آن‌ها را در نگاه خود ناتوان جلوه داده و همکاران خود را بی‌انگیزه کند.
6. حماقتی به نام تصمیم‌گیری آنی
ارزیابی متغیرهای غیرقابل پیش‌بینی و خطرناک، زمان‌بر بوده و انتخاب کم‌خطرترین گزینه ممکن، زمان‌بر است. درنتیجه برای افراد با توانمندی محتاط، انتخاب یک گزینه از میان گزینه‌های مختلف در موقعیت‌های بحرانی و زمان کم، مانند کابوسی وحشتناک است.
نمونه‌ای از توانمندی محتاط
«سعید. ر.» مدیر پروژه: «تمام تلاش من این است که تعداد متغیرهای غیرقابل کنترل موجود را کاهش دهم؛ هر چه تعداد متغیرها کمتر باشد خطر نیز کاهش می‌یابد. در هنگام مذاکره با کارفرماها، بلافاصله شروع به حذف برخی از موارد کم‌اهمیت‌تر می‌کنم. به محض خارج کردن مسائل کوچک‌تر از بحث، احساس بهتری خواهم داشت؛ می‌توانم تمرکز کرده و بر مکالمه کنترل داشته باشم.
از سوی دیگر، وقتی همکارانم به دنبال کشف ایده‌های شگفت‌انگیز هستند، من شروع می‌کنم به پرسیدن سؤالاتی مثل: این ایده چه کاربردی دارد؟ چگونه مورد پذیرش این گروه یا گروه‌های دیگر قرار گیرد؟ البته که به هیچ‌عنوان از ناامید کردن یا ضدحال زدن به دیگران خوشم نمی‌آید، اما از آنجا که من پیامدها و خطرات احتمالی را ارزیابی می‌کنم و باور دارم که در نهایت همه ما به خاطر سؤالات من، به تصمیمات بهتری دست می‌یابیم، به این کار خود همچنان ایمان دارم.»
تطبیق نظریه کلیفتون با پنج عامل بزرگ شخصیتی در تست نئو و نیازهای اساسی گلاسر
بر اساس نظریه پنج عامل بزرگ شخصیتی در تست شخصیت‌شناسی نئو، افراد محتاط در زیرمقیاس تلاش برای محتاط در تصمیم‌گیری که آخرین زیرمقیاس از مقیاس‌های وجدان کاری است، نمره‌ی بالایی دریافت می‌کنند. همچنین با توجه به نظریه نیازهای اساسی گلاسر، نیروهای با توانمندی محتاط، دارای نیاز بسیار زیادی به بقا بوده و در مقابل، نیاز به تفریح و عشق‌وتعلق آن‌ها پایین است.
|
پس همین حالا با کلیک کردن بر روی لینک آزمون کلیفتون، خودِ برترتان را همین امروز کشف کنید. |
سخن آخر
توانمندی محتاط (Deliberative) یکی از آن ویژگی‌هایی است که اگر به‌درستی در سازمان به‌کار گرفته شود، می‌تواند نقش یک سیستم هشدار زودهنگام را ایفا کند؛ سیستمی که با دقت، پیش‌بینی و توجه به جزئیات، سازمان و تیم را از بسیاری از ریسک‌های احتمالی حفظ کرده و از بروز آسیب‌های مالی، اتلاف منابع و حتی خدشه‌دار شدن اعتبار برند جلوگیری می‌کند. افراد محتاط با رویکرد محافظه‌کارانه اما آگاهانه خود، می‌توانند تعادل مهمی میان شتاب‌زدگی و تصمیم‌گیری هوشمندانه ایجاد کنند. با این حال، اگر این توانمندی با شایستگی‌های حوزه ارتباط‌گستر همراه نباشد، ممکن است منجر به سوءتفاهم‌هایی در روابط بین‌فردی یا برداشت‌هایی چون بدبینی یا بی‌اعتمادی شود. از این رو، هم مدیران و هم خود افراد محتاط نیاز دارند تا با شناخت دقیق‌تر این توانمندی، مسیرهایی برای تقویت ارتباطات و ایجاد درک متقابل در تیم‌ها فراهم کنند. در نهایت، محتاط بودن یک نقطه‌قوت ارزشمند است؛ به شرطی که در تعامل با سایر توانمندی‌ها قرار گیرد و در بستری از ارتباط مؤثر و فرهنگ سازمانی باز و پذیرنده به‌کار گرفته شود.