برای نگارش گزارش یک تحقیق ابتدا باید با اجزای آن آشنا باشیم. این اجزا عبارتند از:

• جلد تحقیق: که صفحه اول تحقیق و یا گزارش می باشد و شامل موضوع تحقیق، نام و نام خانوادگی محققان، تاریخ و … می باشد.
• صفحات تقدیر و تشکر و تقدیم تحقیق
• فهرست که شامل فهرست مطالب و جداول و اشکال می باشد
• چكيده که شامل سه پاراگراف یا به عبارتی شامل ۱۵۰- ۲۰۰ کلمه است. در پارگراف اول در باره موضوع تحقیق و در پاراگراف دوم مواد و روش تحقیق و در پاراگراف سوم خلاصه ای از کلیات نتیجه تحقیق بیان می شود. و در قسمت آخر نیز کلید واژگان آورده می شود.
• متن تحقیق که شامل پنج فصل می باشد.
• فصل اول مقدمات تحقیق: مقدمه، بیان مسئله، ضرورت مسئله، اهداف و فرضیات، تعریف مفهومی و عملیاتی واژگان
• فصل دوم نظریه های تحقیق: بیان تاریخچه و نظریات مرتبط با موضوع، پیشینه تحقیق در ایران و خارج، مدل علی
• فصل سوم روش تحقیق: روش تحقیق، روش جمع آوری اطلاعات، جامعه، حجم نمونه، روش نمونه گیری، پایایی و روایی
• فصل چهارم یافته های آماری: توصیف آماری داده ها، تجزیه و تحلیل فرضیه ها و تحلیل مدل
• فصل پنجم نتیجه گیری: نتیجه، محدودیت ها، پیشنهادات
• فهرست منابع
• پیوست

 

برای نگارش مقاله پژوهشی نیازی به برخی اجزای فوق نداریم و به عبارتی تحقیق به صورت بالا را خلاصه می کنیم. به این صورت که اجزای مقاله پژوهشی شامل:

• عنوان
• اسامی نگارندگان
• چکیده
• مقدمه و بیان مسئله
• خلاصه ای از روش ها شاملخلاصه ای از جامعه، حجم نمونه، نمونه گیری، روایی و پایایی
• خلاصه ای از یافته های آماری به همراه نتایج
• فهرست منابع

 

 .

تعیین و شناخت موضوع

موضوع یا مسأله پديده ای است که نسبت به طبیعت غيرعادی تلقی می شود، و در روند كار سيستم اختلال به وجود می آورد و این اختلال به صورت کیفی و یا کمی بر پدیده های دیگر تاثیر می گذارد.

به عبارت ديگر موضوع یا مسأله می تواند شامل سنجش تاثیر یک پدیده بر پدیده دیگر، بررسی روند پدیده ها در زمان و مکان، پیش بینی پدیده ها و طرح آزمایشات باشد.

 .

روش های پيداكردن موضوع 

با سه روش فعال، غیر فعال و نیازسنجی می توان موضوع یا مسئله را تبیین کرد.

روش های غيرفعال:

در این روش نگارنده نقشی در تعیین مسئله ندارد. مثل کنترل و ارزیابی و یا موارد بحرانی و …

روش های فعال:

در این روش نگارنده مسئله را تعیین می کند مثل کنترل مالی، تحلیل محتوا و ….

نيازسنجی:

دراین روش نگارنده بر اساس نیاز های موجود مسئله را تعیین می کند مثل موارد علت و معلولی، مصاحبه نیازسنجی و …

.

اولويت بندی مسائل

براي تعيين اولويت مسئله مي توان از دو روش غيرساختاري و ساختاري استفاده نمود. در روش غیر ساختاری از نظرات افراد آگاه و مرتبط با موضوع می توان استفاده نمود و در روش ساختاری از روش امتیاز دهی استفاده می بریم.

.

بيان مساله تحقيق

پس از تعینن و تشخیص مسئله مرحله بعدی بیان مسئله می باشد.

الف)  اطلاعات زمينه ای

ب)  توصيف دقيق مسأله

• نحوه بروز يا وقوع
• وسعت و شدت
• عوامل دخيل در بروز مسأله
• نحوه برخورد فعلی با مشكل

ج)  فوايد پژوهش

• چه نتايجی از حل مشكل انتظار می رود.

 .

تعيين اهداف، فرضيه و سؤالات پژوهش

اهداف تحقیق

• هدف پژوهش به ما می گويد به كجا می خواهيم برسيم .
• هدف كلی پژوهش را می توان به اهداف كوچكتر ( ويژه) تقسيم كرد.

اهداف پژوهش بايد :

• از بطن مسأله استخراح شده باشند.
• واقع بينانه باشند.
• قابل دسترس باشند.
• قابل اندازه گيری يا سنجش باشند.
• برای نوشتن اهداف از افعالی نظير تعيين كردن ، محاسبه كردن ، شناسايی كردن ، توصيف كردن و شرح دادن استفاده كرد.
• هدف كاربردی به ما می گويد، فايده حاصل از پژوهش برای چيست؟

 

فرضيه تحقیق

• فرضيه حدسی است علمی كه محقق برای نتيجه تحقيق خود می زند. فرضيه نشان می دهد كه چرا يك يا چند عامل ، عوامل ديگر را تحت تأثير قرار می دهند.
• در تحقيقات توصيفی كه صرفأ به بيان آنچه در جامعه می گذرد پرداخته می شود نيازی به ارائه فرضيات نسبت و از سؤالات مهم برای رسيدن به اهداف استفاده می شود.

 .

روش های جمع آوری اطلاعات

• استفاده از آمار و مدارك مستند
• مشاهده
• مصاحبه
• پرسشنامه

 

انتخاب روش گردآوری اطلاعات بر اساس جنبه های عملی آن است:

• نياز به پرسنل ، مهارتها ، زمان ، امكانات و در نظر گرفتن محدوديت ها
• مقبوليت روش
• تعميم پذيری
• با استفاده از داده های جمع آوری شده ما در عوامل ايجاد كننده مسأله را تعيين نموده برای تفسير داده ها به روش كمی دو مرحله زير وجود دارد.
  • كنترل كيفيت داده ها
  • تفكيك داده ها
  • پردازش داده ها

پردازش داده ها می تواند دستی يا رايانه باشد.

• سه فراوانی مورد نياز برای تغيير داده ها، فراوانی مطلق ، نسبی و تجمعی هستند.
• شاخص های مركزی ، ميانگين ، ميانه و شاخص های پراكندگی ، دامنه تغييرات و انحراف معيار هستند
• برای نمايش و تغيير مهمتر داده ها از نمودارهای سه بعدی ، دايره ای ، مكعبی، خطی استفاده می كند
• داده هايی كه به روش كيفی گردآوری می شود به دسته بندی ، خلاصه شده و سپس از آنها نتيجه گيری می شود.

.

. 

برنامه ريزی اجرا

• مراحل اجرائی كار تحقيق با اخذ موافقت برای شروع كار ، آغاز و با جمع آوری و پردازش اطلاعات دنبال شود
• پيش آزمون يعنی بعضی از قسمت های تحقيق را در مقياس كوچكی مورد آزمايش و بررسی قرار دهيم
• مطالعه راهنما يعنی تماس مراحل طرح تحقيق را بر روی يك نمونه كوچك به انجام برسانيم
• برنامه يا طرح كار چارچوبی است كه اجزاء مختلف يك طرح تحفيقاتی و چگونگی ارتباط آنها با يكديگر را روشن می سازد.
• عملياتی كه بايد اجرا شوند
• زمان اجرای عمليات
• افرادی كه مسئول اجرا هستند و زمانی كه صرف خواهند كرد.

 

چارچوب GANTT نوعی نمايش گرافيك فعاليتهای برنامه ريزی است كه در آن عمليات مختلف به ترتيب تكميل و طول مدت نشان داده می شود.

 

.

ملاحظات اخلاقی

ملاحظات اخلاقی به مجموعه قواعد و دستورالعمل هايی اطلاق می شود كه به منظور جلوگيری از امكان بروز آسيب به ديگران بايد مورد توجه قرار گيرد. ملاحظات اخلاقی از انتخاب موضوع تحقيق آغاز و تا نوشتن گزارش تحقيق ادامه می يابد.

.

محدوديت های تحقيق

محدوديت های تحقيق آن دسته از عواملی هتسند كه در مسيرجمع آوری اطلاعات و كسب نتايج مطلوب مانع ايجاد می كند.

• محدوديت های در اختيار محقق
• محدوديت های خارج از اختيار تحقيق

 

نویسنده : الهه مهاجر