اگر فکر میکنید فرهنگ سمی محیط کار و همکاری ضعیف تیمی بر سود نهایی سازمان شما تأثیر نمیگذارد، بهتر است دوباره فکر کنید. آمارها صراحتاً میگویند: کسبوکارها در یک دهه اخیر، به طور متوسط سالانه بیش از ۴۰ میلیارد دلار را تنها به دلیل جابجایی بالای نیروی کار، ناشی از فرهنگهای کاری سمی و همکاری ضعیف از دست دادهاند. این عدد فقط یک آمار نیست؛ نشاندهنده استعداد، نوآوری و فرصتهایی است که به سادگی دود میشوند و به هوا میروند. حالا تصور کنید تیمی داشته باشید که ۷۳ درصد بهتر کار میکند یا ۶۰ درصد نوآورانهتر است.
این نتایج تنها زمانی حاصل میشوند که شما ریشهی اصلی، یعنی همکاری ضعیف را از بین ببرید. شرکتها با رفع این مشکل، سرعتی بالاتر، کیفیتی بهتر، نوآوری بیشتر و از همه مهمتر، کارمندانی راضیتر را تجربه میکنند. متأسفانه، ۹۳ درصد از شرکتها اذعان دارند که نیاز مبرم به بهبود همکاری در سازمان خود دارند. اما آیا میدانید این فرصت از دست رفته، چقدر برای کسبوکار شما هزینه دارد؟ که در کنار پاسخ دادن به این سوال، در اواسط مقاله برای شما گزارشی تحلیلی از رویداد «از کار تا کارستان» که در صفحه لینکدین سنجمان منتشر شد آوردهایم که میتواند چشماندازی دقیق برای ادامهی راهتان باشد.
هزینهی پنهان همکاری ضعیف
مطالعات بینالمللی نشان میدهند که بهبود همکاری در محیط کار میتواند به سادگی منجر به سود خالص ۲,۵۱۷ دلاری به ازای هر کارمند در سال شود. به عبارت دیگر، فقدان همکاری، فرصتی به همین میزان را از سازمان شما سلب میکند. همکاری و ارتباط ضعیف مدتهاست که به عنوان عامل کاهش رضایت شغلی، تعامل و امنیت روانی شناخته میشوند. اما این اثرات دیگر محدود به احساسات نیستند و مستقیماً بر عملکرد مالی سازمان شما تاثیر میگذارند.
که در همین راستا هِنری فورد جملهای دارد که میگوید:
“Coming together is a beginning, staying together is progress, and working together is success.”
«با هم جمع شدن آغاز کار است، با هم ماندن پیشرفت است و با هم کار کردن یعنی موفقیت.»
این هزینهها چگونه خود را نشان میدهند؟
کاهش بهرهوری و کیفیت: عملکرد ضعیفتر و محصولات یا خدمات با کیفیت پایینتر.
فرسایش استعداد: از دست دادن کارمندان کلیدی و هزینههای هنگفت استخدام و آموزش مجدد.
هدر رفتن منابع: تصحیح خطاها، کار مجدد و تأخیر در پروژهها.
در یک کلام: همکاری ضعیف، کیفیت، بهرهوری و سودآوری را در محیط کار، به طور سیستماتیک کاهش میدهد.
علائم هشداردهندهی همکاری ناکارآمد چیست؟
همکاری ناکارآمد یا بد در یک تیم، اغلب بدتر از نداشتن همکاری است. این بدان معناست که تیم قادر نیست مهارتها و تلاشهای خود را به طور موثر ترکیب کند. همکاری ضعیف یعنی اعضای تیم رها میشوند تا همه چیز را با سختی و آزمون و خطای شخصی یاد بگیرند، به جای اینکه به طور کارآمد طوفان فکری کنند یا از تجربه و تخصص یکدیگر برای غلبه بر موانع، استفاده کنند.
نشانههای تیم رو به نابودی:
فقدان مشارکت: فقط یک یا دو نفر در تصمیمگیریها و جلسات شرکت میکنند.
سوءتفاهمهای مکرر: اطلاعات به درستی منتقل نمیشود و به کار مجدد منجر میشود.
عدم تفکر گروهی: همه بدون نقد، از یک ایده پیروی میکنند و خلاقیت از بین میرود.
بار کاری نامتناسب: توزیع ناعادلانه وظایف که باعث فرسودگی برخی و بیکاری دیگران میشود.
فقدان امنیت روانی: کارکنان از طرح سوال، ابراز شک یا پذیرش اشتباهات خود میترسند.
همکاری ضعیف مانع اصلی خلاقیت، نوآوری، جریان دانش و امنیت روانی در سازمان است. برای مثال، در تیمهای مهندسی، دادههای منسوخ به دلیل همکاری ضعیف میتواند به طور مستقیم باعث تأخیرها، خطاهای پرهزینه و کاهش کیفیت محصول نهایی شود.
۷ دلیل اصلی که نشان میدهد تیمها به خوبی همکاری نمیکنند
- اختلالات ارتباطی
تیمها اغلب اهداف و انتظارات مبهمی دارند یا مهمتر از آن، به یکدیگر گوش نمیدهند. وقتی در مورد مقصد همنظر نیستید، کار کردن مؤثر با هم تقریباً غیرممکن است.
- فقدان اعتماد بنیادی
اعتماد ستون همکاری است. اگر اعضای تیم به یکدیگر اعتماد نداشته باشند، در به اشتراک گذاشتن آزادانه ایدهها و کمک به هم، تردید خواهند کرد. این پنهانکاریها، جلوی نوآوری را میگیرد.
- تفاوت در سبکهای کاری و شخصیت
هرکس به روشی کار میکند: برخی مستقل و درونگرا، و برخی دیگر برونگرا و مشارکتی. مدیریت نکردن این تفاوتها و بازخورد ندادن سازنده به آنها، میتواند منجر به ناامیدی و ناکارآمدی شود.
- اهداف و نقشهای نامشخص
وقتی کارمندان نفهمند که هدف نهایی تیم چیست یا دقیقاً نقش فردی آنها برای رسیدن به آن هدف چیست، نمیتوانند همکاری مؤثری داشته باشند. این ابهام، انرژی را هدر میدهد.
- نبود منابع و حمایت
تیمها برای انجام کارشان به ابزارها، منابع و آموزش مناسب نیاز دارند. اگر سازمان در تأمین این حداقلها کوتاهی کند، انتظار همکاری مؤثر، غیرواقعبینانه است.
- پویاییهای تیمی ناسالم
پویاییهایی مانند حضور یک عضو سلطهگر یا یک فرهنگ ترس که اجازه صحبت کردن و به اشتراک گذاشتن ایده را نمیدهد، مانع اصلی همکاری سازنده هستند.
- رقابت ناسالم و مخرب
رقابت اندک میتواند محرک باشد، اما رقابت بیش از حد، سمی است. اگر تمرکز اعضای تیم بیشتر بر «بهتر بودن از همکاران» باشد تا «دستیابی به هدف مشترک»، همکاری مؤثر شکست میخورد.
گزارش تحلیلی سنجمان از رویداد «از کار تا کارستان»: شناخت ریشهی اصلی شکست همکاریها
که همچنین در رویداد «از کار تا کارستان» که در تاریخ 12 آذرماه 1404 برگزار شد، بیش از ۵۵٪ از متخصصان منابع انسانی ریشه اصلی شکست همکاریها را «ساختارهای ناکارآمد» و «ذهنیت رهبری غیرحمایتکننده» دانستند؛ نگاهی که نشان میدهد موانع همکاری در سازمانهای ایرانی بیشتر ماهیتی سیستمی دارند تا فردی. در جریان دومین رویداد ورکوایز نیز شبکهای ارزشمند از دادهها و دیدگاههای عملی شکل گرفت که تصویری روشن از وضعیت همکاری در سازمانها ارائه میدهد. این گزارش سه مسیر پرتردد را معرفی میکند که نشان میدهند با افزایش سن و تجربه، تمرکز حرفهای از ایدهپردازی و نوآوری به سمت موضوعاتی همچون ایمنی روانشناختی، انتقال دانش و اعتماد نهادی تغییر میکند. در میان تجربیات موفق، «خلق دستاورد جمعی از صفر» و «تجربه کردن اعتماد متقابل عمیق» بیشترین تأثیر را داشتهاند. همچنین، مشارکتکنندگان «شفافیت نهادی و حکمرانی دادهمحور» را اولویت اول آینده همکاری میدانند و پس از آن، «تقویت سرمایه روانشناختی و فرهنگ همدلی» را مهمترین گام تحول معرفی کردهاند. مجموع این انتخابها همراه با توجه به مفاهیمی مانند همآفرینی و اعتماد نهادی، نشاندهنده حرکت سازمانهای ایرانی بهسوی یک الگوی «رابطهمحور» و آغاز یک نقطۀ تغییر فرهنگی است. در نهایت، برای دریافت کامل این گزارش میتوانید به صفحهی لینکدین سنجمان مراجعه کنید.
۶ گام عملی برای اصلاح همکاری ناکارآمد
اما حالا نوبت آن است که به این موضوع بپردازیم که اگر سازمان شما با فرسایش، تعارضات یا فقدان امنیت روانی دست و پنجه نرم میکند، همکاری و ارتباط باید بزرگترین اولویت شما باشد. که در اینجا چند راهکار عملی برای تقویت همکاری تیمی آمده است:
1. روی ارتباطات و شفافیت کار کنید
همنظری: اطمینان حاصل کنید که تیم شما در مورد اولویتهای فعلی کاملاً همنظر هستند.
رسیدگی به شکافها: اگر مشکلاتی مانند فقدان همدلی یا ترس از بازخورد وجود دارد، مستقیماً به آنها رسیدگی کنید.
2. امنیت روانی تیم را بهبود دهید
پذیرش آسیبپذیری: ابراز دشواری، شک یا پرسیدن سؤالات سخت باید همیشه با همدلی و کنجکاوی مواجه شود، نه تنبیه.
عادیسازی اشتباه: کافی است یک بار همکارتان را به خاطر اشتباهش تنبیه کنید تا ببینید که هر حس امنیت روانی به راحتی از بین میرود. امنیت روانی از نوآوری نیز حمایت میکند.
3. پاسخگویی متقابل را تشویق کنید (از خودتان شروع کنید)
عادیسازی یادگیری از اشتباهات: اشتباهات را به صورت علنی مطرح و درباره آنها بحث کنید تا کل تیم به جای یادگیری سخت، از تجربه یکدیگر درس بگیرند.
مسئولیتپذیری متقابل: زمانی که تیم باید به اهداف مشترکی دست یابد، پاسخگویی متقابل را ترویج دهید و خودتان در رفتارتان الگو باشید.
4. با ایجاد ساختار از همکاری حمایت کنید
تعیین فضای همکاری و زمان تمرکز: جلسات را هدفمند و با زمانبندی دقیق برگزار کنید.
محافظت از زمان تمرکز: غیرقابل دسترس بودن در ساعات مشخص را عادی کنید. حتی میتوانید روزهای خاصی را برای کار متمرکز و روزهای دیگر را برای همکاری تعیین کنید.
5. دیگران را هدفمند به همکاری دعوت کنید
حل مسئله خلاقانه: به جای جلسات بداهه، از همکاران کمک بخواهید، کارگاههای عمیق برگزار کنید و حل مسئله را به تلاشی تیمی و خلاقانه تبدیل کنید.
استقبال از پاسخهای مختلف: به جای تفکر گروهی، عمداً پاسخهای متفاوت را تشویق کنید.
6. درباره رفتارهای خود تأمل کنید
رهبری موثر: این بخش در مورد خودِ شماست؛ چگونه همکاری میکنید؟ آیا هنگام همکاری ذهنی باز دارید؟ آیا در مورد زمانی که همکاری میکنید و زمانی که نیاز به تمرکز بالا دارید، هدفمند عمل میکنید؟ همیشه با شیوهها و رفتارهای کاری خودتان شروع کنید و از آنجا تیم را پیش ببرید.
جمعبندی: ضرر را متوقف کنید
همکاری ضعیف در شرکتها، یک عامل پرهزینه است که منجر به کاهش بهرهوری، از دست رفتن فرصتها و فرسایش استعداد میشود. همانطور که در ابتدا به آن اشاره شد، این مشکل سالانه ۴۰ میلیارد دلار برای کسبوکارها هزینه دارد. مقابله با این امر نیازمند بهبود مستمر ارتباطات، پرورش امنیت روانی و ترویج پاسخگویی متقابل است. به یاد داشته باشید، تیمها از فضاهایی ساختاریافته برای کار متمرکز و همکاری هدفمند بهره میبرند. شیوههای همکاری تیم خود را ارزیابی کنید، تغییرات لازم را اجرا کنید و تأثیر آن را بر سود نهایی اندازهگیری کنید. همکاری مؤثر، نوآوری، رضایت شغلی و در نهایت سود سازمان شما را افزایش میدهد.
سوالات متداول
- چرا همکاری در سازمان اهمیت فراوانی دارد؟
همکاری باعث جابهجایی روان اطلاعات، تصمیمگیری بهتر و کاهش خطاهای سیستمی میشود. در نهایت هم کیفیت خروجی و سرعت اجرای کار بالا میرود.
- مهمترین عامل تضعیف همکاری چیست؟
ساختارهای ناکارآمد و سبک رهبری غیرحمایتکننده بیشتر از هر چیز همکاری را مختل میکنند. وقتی اعتماد پایین باشد، حتی افراد توانمند هم کماثر میشوند.
- چطور میتوان همکاری را تقویت کرد؟
ایجاد شفافیت، تقویت ایمنی روانی و تعریف جریان مشخص برای اشتراک دانش سه گام کلیدیاند. این اقدامات تعامل روزانه را آسانتر و اعتماد را قابل اتکاتر میکنند.
بیشتر بخوانید:
چرا «کار تیمی» و «همکاری» بیش از همیشه برای سازمان شما حیاتی اند؟ به همراه 10 آمار تکان دهنده
نحوه برنامهریزی یک تجدید ساختار سازمانی موثر