| آزمون کلیفتون، فرصتی برای شروعی دوباره! |
در دو مقالهی پیشین به بررسی دو توانمندی تحلیلگر و حلال مسائل پرداختیم؛ اما امروز به این میپردازیم در جهانی که سرعت تصمیمگیری و حرکت بهسوی آینده حرف اول را میزند، گاهی نادیده گرفتن گذشته میتواند هزینههای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. توانمندی پیشینهنگر یا Context، پاسخی دقیق و عمیق به این مسئله است؛ قابلیتی ذهنی که افراد را به بازخوانی تجربیات گذشته، تحلیل مسیرهای طیشده و درک زمینه رخدادها و تصمیمات وادار میکند. صاحبان این توانمندی، باور دارند که رمز درک بهترِ اکنون و تصمیمگیری هوشمندانه برای آینده، در شناخت دقیق گذشته نهفته است. آنها با بررسی شواهد تاریخی، میکوشند ریشهها را بشناسند، از خطاهای پیشین درس بگیرند و مسیرهای روشنتری برای حرکت ترسیم کنند. در این مقاله، به بررسی ویژگیها، نقش و کاربردهای توانمندی پیشینهنگر میپردازیم و جایگاه آن را در تصمیمسازی فردی، تیمی و سازمانی مورد توجه قرار میدهیم.
برای مطالعه بیشتر بخوانید: شناخت توانمندی ها، تکه ی خالی پازل جذب و استخدام
توانمندی پیشینهنگر (Context) در یک نگاه
نیروهای پیشینهنگر، از غرق شدن در وقایع گذشته و مطالعه آن لذت میبرند و در کنار آن، از تاریخچه بیزینسهای مشابه درس گرفته و تجربهی پیشینیان را در فعالیت حرفهای خود سرلوحه قرار میدهند. در نتیجه هیچوقت اشتباهات و شکستهای دیگران را تکرار نمیکنند و از ایدههای قبلی برای مسیر آتی الهام میگیرند.
معرفی ویژگیهای افراد با توانمندی پیشینهنگر (Context)
جدا از توضیح مختصری که در بخش قبلی داده شد، در این بخش قصد داریم تا بصورت دقیقترین به سراغ یکایک ویژگیهای افرادی برویم که دارای این توانمندی قابل توجه هستند. پس اگر شما نیز مشتاق شدهاید تا این افراد را بیشتر بشناسید، با ما تا انتها همراه باشید.
1. رد پای دیگران، نقشه راه آنهاست
اگر نیروهای پیشینهگر در تیم شروعکننده یک پروژه یا بیزینس جدید باشند، قبل از هر فعالیتی تجربیات افرادی که قبل از آنها مسیر مورد نظر یا مسیرهای مشابه را پیمودهاند، بررسی میکنند. ارزیابی این تجربیات باعث میشود تا با فرازونشیبهای مسیر پیشروی خود آشنا شوند و تا حد قابل توجهی گامهای پیشروی خود و همچنین فرصتها و تهدیدهای آتیشان را روشن و مشخص کنند.
2. برای یافتن جوابها، گذشته را در مییابند
نیروهای پیشینهگر معتقد هستند که بسیاری از پاسخها در گذشته داده شده است. اگر این نیروها به مسئلهای بربخورند، بجای شروع به حل مسئله که معمولاً نیروهای تحلیلگر یا حلالمسائل با آن درگیر میشوند، پاسخهای قبلی را ارزیابی میکنند. این راهبرد، برای مسائل نوآورانه و پیچیده کارکرد بسیار بیشتری دارد. زیرا بجای صرف وقت و انرژی برای پیمودن مسیری که قبلاً امتحان شده است، تلاش را از جایی شروع میکنند که پیشینیان متوقف شدهاند.
3. تبیین موقعیتهای پیچیده
همواره هر شرایطی در ابتدا پیچیده و مبهم نبوده است، بلکه عوامل مختلفی دستبهدست هم دادهاند که بعضی از آنها برای ما قابل تشخیص نیست؛ در نتیجه موقعیت پیشرو پیچیده شده است. نیروهای پیشینهنگر با نگاه به ریشههای تحولی گذشته و اتفاقاتی که دستبهدست هم دادهاند تا کار به اینجا رسیده، سعی میکنند تا موقعیت فعلی را از شرایط ابهام خارج کنند.
احتمالاً این سؤال به نظر شما برسد که توانمندی تحلیلگر هم دقیقاً با یافتن ریشههای وقایع، موقعیت فعلی را روشن میکند. تفاوت توانمندی پیشینهگر با تحلیلگر در شیوه روشن کردن موقعیت است. نیروهای تحلیلگر با ارزیابی سلسله عوامل علتومعلول موجود در شرایط حاضر، یکی یکی به عوامل گذشته دستیافته و در نهایت ریشههای اتفاقات را پیدا میکنند. در حالیکه نیروهای پیشینهگر دقیقاً این فرایند را برعکس طی کرده و با یافتن ریشههای تحولی و دنبالکردن سرنخها، دلیل حوادث فعلی را پیدا میکنند. البته که توانایی نیروهای تحلیلگر در روشنسازی موقعیتهای پیچیده بطور معمول از نیروهای پیشینهگر بیشتر است.
4. ثبت تجربیات گذشته تیم
هر تیم کاری بعد از شروع فعالیت خود، مسیری پرفرازونشیب را برای رسیدن به نتیجه طی میکند و تجربیات بدست آمده در این مسیر، منبعی ارزشمند برای فعالیتهای آتی خواهد بود. همچنین ثبت تجربیات سازمانی و تیمی، شناخت بسیار دقیقتری از نیروها به متخصصان منابعانسانی میدهد تا متوجه شوند که هر نیرویی در موقعیتهای مختلف، چه رفتاری از خود نشان میدهد. کما اینکه تمام شرکتهای بزرگ و پیشرفته دنیا توجه بسیار زیادی به ثبت تجربیات خود دارند.
5. توجه به حساسیتهای همکاران
معمولاً زمانی که یکی از همکاران از موضوعی ناراحت یا خوشحال میشود، نیروهای پیشینهنگر آن را به یاد میسپارند و در موقعیتهای بعدی روابط خود را با توجه به حساسیتها و علاقههای همکارانشان تنظیم میکنند. این سبک ارتباطی به پایداری روابط و رضایت متقابل از آن کمک بسیار زیادی میکند.
6. عدم تکرار اشتباه گذشتگان
نیروهای پیشینهگر، تاریخ را معلمی میدانند که تمام شکستهای گذشته را متذکر شده است تا آنها بدانند و تکرار نکنند. به همین دلیل بدون اینکه از توانمندی محتاط برخوردار باشند، از خطرات پیشرو آگاه شده و اجتناب میکنند. در واقع بجای اینکه مانند نیروهای محتاط با در نظر گرفتن موقعیت فعلی خطرها را تشخیص دهند، از تجارب پیشینیان برای شناخت خطرات پیشرو استفاده میکنند.
7. خلاقیت کمتر در مقابل گرفتن ایدههای جدید
پیشینهگریی هم میتواند باعث افزایش خلاقیت نیروهای پیشینهگر شود و هم میتواند خلاقیت آنها را سرکوب کند. این افراد با توجه به وقایع گذشته، متوجه فعالیتها و الگوهای فکری گذشتگان میشوند، در صورتی که با الهام گرفتن از این تجربیات، خوراکی برای ایدهپدازی خودشان محیا میکنند. توانمندی پیشینهنگر باعث افزایش خلاقیت آنها میشود اما اگر دیدن الگوهای قبلی باعث سوگیری ذهنی این نیروها شود، چارچوبهای گذشته اجازهی بال زدن پرنده خلاقیت را از آنها میگیرند.
کلیک کنید: بررسی توانمندی کامجو (Achiever) و تاثیر آن در رشد فردی و عملکرد اثربخش
نقاط کور توانمندی پیشینهنگر (Context)
دانستن ویژگیهای مثبت هر فردی بسیار خوب است؛ اما در مقابل آن، در هر فردی نقاط کوری وجود دارد که اگر به آنها توجه نشود میتواند در گذر زمان نتایجی را برخلاف میلمان رقم بزند. پس مانند بخش قبلی، این قسمت را نیز از دست ندهید و تا انتها بخوانید.
1. گیر کردن در گذشته
ماندن در وقایع گذشته، محتملترین نقطه کور برای نیروهای پیشینهگر است. اگر نیروهای پیشینهگر به شکلی افراطی و انعطافناپذیر غرق در تصور وقایع گذشته شوند، امکان استفاده از تجربیات پیشینیان برای عملکرد بهتر امروز خود را از دست میدهند. این رفتار در بلندمدت، میتواند فرد را در مرحله مقدمهچینیهای نظری تثبیت کند و شروع بخش عملیاتی پروژه به تأخیر بیفتد. در چنین شرایطی نیروهای عملگرا (Activator)، آیندهنگر (Futuristic) یا استراتژیک (Strategic) میتوانند از چنین اتفاقی جلوگیری کنند.
2. تکرار بیهوده تجربیات گذشته
نیروهای پیشینهگر باید مراقب باشند تا در دام تکرار عملکرد گذشتگان نیفتند؛ به عبارت دیگر، همانطور که قبلاً نیز بیان شد، رفتار پیشینیان خلاقیت آنها را کور نکند. زیرا عملکرد نفرات قبلی حتی اگر موفقیتآمیز بوده باشد، متناسب با شرایط گذشته بوده که قطعاً با شرایط امروز متفاوت است.
3. تحمیل نگاه پیشینهنگر به همکاران
نیروهای پیشینهنگر نباید انتظار داشته باشند که همکارانشان هم مانند آنها مهارت بررسی تجربیات گذشته را داشته باشند یا از انجام چنین کاری لذت ببرند. خصوصاً نیروهای آیندهنگر چندان علاقهای به بررسی گذشته ندارند و این تفاوت در عملکرد، با وجود درک متقابل از تعارضات بینفردی جلوگیری میکند.
نمونهای از توانمندی پیشینهنگر (Context)
«امیرحسین. ح.» مدیر حسابداری: «من اخیراً سیستم حسابداری جدیدی را برای تمام کارکنان دفترم بکار گرفتم. من معتقدم اگر به گذشته توجه نداشته باشیم، محکوم به تکرار اشتباهات پیشینیان هستیم. ما باید به گذشته خود نگاه کنیم و بفهمیم چه چیزی ما را به اشتباه انداخت و از تکرار آنها اجتناب کنیم. به نظر واضح میرسد اما اغلبِ افراد به گذشته توجهی ندارند یا اینکه آن را معتبر نمیدانند. هنگامی که افراد، یک سیستم حسابداری را بنا میکنند، در واقع این سیستم همان خون و عرق و اشکهای آنها است؛ در حقیقت خود آنها است. در نتیجه با استفاده از این سیستم، نهتنها اشتباهات گذشته ثبت شده و بهرهوری کاری افزایش مییابد، بلکه نیروها هم با گذشت زمان، شناخت بهتری از یکدیگر پیدا میکنند».
برای مطالعه بیشتر کلیک کنید: فرمول توانمندی در نظریه کلیفتون؛ نگاهی مفهومی به ریشه های روانشناختی و تمایز فردی
تطبیق نظریه کلیفتون با پنج عامل بزرگ شخصیتی در تست نئو و نیازهای اساسی گلاسر
از دیدگاه نظریه صفات که به وسیلهی تست شخصیتشناسی نئو مورد ارزیابی قرار میگیرد، نیروهای پیشینهگر معمولاً نمرات بالایی در زیرمقیاسهای گشودگیبهتجربه و خصوصاً زیرمقیاس ایدهها کسب میکنند. بر اساس نیازهای اساسی گلاسر، توانمندی پیشینهنگر تنها با نیاز به بقا همبستگی اندکی دارد.
| پس همین حالا با آزمون کلیفتون، خودت را متفاوتتر از قبل بشناس! |
سخن آخر
توانمندی پیشینهنگر (Context) یکی از پایهایترین و در عین حال کاربردیترین توانمندیها در آغاز هر پروژه یا مسیر جدید به شمار میرود. افرادی که از این توانمندی برخوردارند، پیش از هر اقدام شتابزدهای، با دقت به گذشته نگاه میکنند؛ آنها با تحلیل وقایع، تجربیات و تصمیمهای قبلی، چه موفق و چه ناموفق میکوشند چشماندازی دقیقتر از آنچه پیشرویشان قرار دارد ترسیم کنند. این توانمندی به تیمها کمک میکند تا خطرات بالقوه را زودتر شناسایی کرده، از تکرار اشتباهات جلوگیری کنند، رفتارها و الگوهای موفق را الگوبرداری کنند و درنهایت، مسیر کاری که ممکن است در ابتدا مبهم یا پرریسک بهنظر برسد را با اطمینان و شفافیت بیشتری طی کنند. پیشینهنگرها، با تکیه بر حافظه تاریخی خود، به تصمیمسازیهایی عمق میبخشند که صرفاً بر پایه احساس یا هیجان شکل نگرفتهاند؛ تصمیمهایی که ریشه دارند.
برای مطالعه بیشتر:
- وقتی ارزشها جهت میدهند؛ نگاهی عمیق به توانمندی ارزشمدار (Belief) در محیط کار
- توانمندی عدالتطلب (Consistency) در مدل کلیفتون؛ نگاهی عمیق به وجدان کاری در عمل
- توانمندی محتاط (Deliberative) در مدل کلیفتون؛ محافظ نامرئیِ بهرهوری و اعتبار سازمان
- توانمندی منضبط (Discipline) در کارکنان؛ راهکاری پنهان برای مدیریت زمان و کاهش خطا