|
آزمون کلیفتون، راهی هوشمندانه برای شناخت بهتر خودتان. پس همین حالا اقدام کنید. |
در دو مقالهی پیشین، به دو توانمندی متمرکز بر هدف و مسئولیتپذیر به خوبی پرداختیم؛ اما امروز به این موضوع میپردازیم که در مسیر کار و زندگی، همواره با چالشها، اشتباهات و شکستهایی روبهرو میشویم که نیاز به ترمیم، اصلاح و بازسازی دارند. توانمندی حلال مسائل یکی از آن ویژگیهای کلیدی در انسانهاست که به آنها توانایی میدهد با ذهنی باز و رویکردی سازنده، به سراغ مشکلات بروند و برای حل آنها اقدام کنند. افرادی که از این توانمندی برخوردارند، نهتنها از مواجهه با خطا یا شکست نمیهراسند، بلکه در دل مسائل، فرصت یادگیری و بازسازی میبینند. در این مقاله، به بررسی ویژگیخا و نقاط کور توانمندی حلال مسائل، نقش آن در تقویت روابط انسانی و بهبود عملکرد تیمی و فردی پرداخته خواهد شد.
توانمندی حلالمسائل (Restorative) در یک نگاه
نیروهای با توانمندی حلالمسائل، برای فعالیتهای شغلی مناسب هستند که چالشبرانگیز بوده و مسیرهای بسیار پرفراز و نشیبی دارد. این نیروهای اجرایی از چالش استقبال میکنند و از حل معما لذت میبرند. این نیروها در محیطهای شغلی مبهم، پیچیده، نوآورانه و سختی که نیاز به پیدا کردن راهحل دارد، درخشش فوقالعادهای میتوانند داشته باشند.
توضیح تفصیلی توانمندی حلالمسائل (Restorative)
تصور نیرویی که برخلاف اکثر انسانها، به دنبال چالش و حل کردن آنها باشد، برای هر کارفرمایی بسیار جذاب است. اما در کنار این مورد ذکر شده، این افراد دارای چه ویژگیهای دیگری هستند و چگونه میتوانند به رشد سازمانی و حتی فردی خودشان کمک کنند؟ برای دست یافتن به این سوال، با ما همراه باشید.
1. مهارت ذاتی در عبور از چالشها
زمانی که چالشهای متعدد و پیاپی در مسیر شغلی ایجاد میشوند، این افراد بهترین نیروها برای مواجه با چنین شرایطی و عبور از مشکلات هستند. نیروهای حلالمسائل، برای فعالیتهای کاری پرفشار و چالشبرانگیزی مانند پزشکی، پرستاری، مددکاری اجتماعی، تعمیرکار، خدمات امنیتی و آتشنشانی، خدمات پشتیبانی مشتریان، حسابرسی، بازرسی، مشاوره و برنامهنویسی کامپیوتر خصوصاً بکاند گزینههای بسیار مناسبی هستند.
2. استقبال از موانع پیشرو
اکثر نیروهای موجود در بازار کار، به دنبال فعالیت شغلی آسان و بدون دردسر هستند تا زندگی حرفهای آرام و راحتی را برای خودشان رقم بزنند. اما نیروهای حلالمسائل به این شکل فکر نمیکنند؛ این نیروها از مواجه با معما و چالش و گرههای کاری لذت میبرند و علاقه دارند تا چالشهای پیشروی خود را بردارند. به عبارت دیگر، برخلاف نیروهایی که در مواجه با چالش تحت فشار قرار گرفته و به سرعت بازدهی کاری خود را از دست میدهند، نیروهای حلالمسائل با حل مشکلات انرژی بیشتری میگیرند و علاقهی زیادی به مواجه شدن با مشکلات دارند.
3. علاقهمند به تعمیر اشیاء یا التیام موجودات
بطور کلی نیروهای با توانمندی حلالمسائل از بهبود اوضاع لذت میبرند. این نیروها علاقه دارند تا علت نقص فنی محصولات، فعالیت نادرست برنامهها، بیماری موجودات یا خشک شدن گیاهان را پیدا کرده و آن را حل کنند. نگاه کنجکاوانه و عملگرای این نیروها باعث میشود تا در محیط زندگی حرفهای و خصوصی آنها، همه چیز خوب کار کند.
4. کمک به همکاران
معمولاً نیروهای حلالمسائل، اولین گزینه برای پشتیبانی و حمایت از همکارانشان هستند. بطوری که با اشتیاق برای کمک به همکاران داوطلب میشوند و از سوی دیگر خودشان نیز کانون مراجعهی اطرافیان برای حل کردن مشکلات مختلف هستند. این روحیهی کمک کردن باعث میشود تا پیشرفتهای غیرمستقیم زیادی در تیم ایجاد شود که در ابتدا به نظر کارفرماها نمیآید.
5. سپر بلای تیم در برابر چالشها
عدهای از نیروها در برابر چالشها آسیبپذیر بوده و به سرعت روحیه و انگیزهی خود را از دست میدهند. برای مثال نیروهای با توانمندی مثبتگرا (Positivity) و آیندهنگر به سرعت در برابر سختیها و چالشهای متعدد در مسیر کاری فرسوده میشوند. به همین دلیل در حوزههای کاری پرچالش، نیاز است که نیروهای این چنینی در کنار نیروهای حلالمسائل قرار بگیرند تا فشار مواجه شدن با چالشها تا حد زیادی از دوش دیگر نیروهای تیم برداشته شود و هر نیرویی بتواند کارکرد مربوط به خودش را داشته باشد.
6. مناسب برای موقعیتهای پویا و پرحادثه
نیروهای حلالمسائل، برای موقعیتهایی که برای اولین بار تجربه میشود، سختی و فشار زیادی دارد، همواره قدم بعدی مبهم و نامعلوم بوده یا در شرایط اقتصادی پیچیده که نیاز به بقای سازمان وجود دارد، میتوانند کارکرد بسیار زیادی داشته باشند. در چنین شرایطی نیروهای بسیار کمی هستند که میتوانند کارکرد خوبی داشته باشند و نیروهای با توانمندی حلالمسائل، سازگار (Adaptability)، محتاط (Deliberative) و گرداننده (Arranger) نیروهای مؤثر در موقعیتهای بحرانی هستند.
7. پیشبینی و جلوگیری از حوادث
با اینکه استعداد پیشبینی حوادث و جلوگیری از آنها بیشتر به توانمندیهای تحلیلگر، محتاط و استراتژیک مربوط میشود، اما نیروهای حلالمسائل زمانی که توانمندیشان شکوفا شده باشد، در پیدا کردن الگوهایی تکرار شونده از دلیل و ریشههای مشکلات، مهارت ویژهای پیدا میکنند و با گذشت زمان به توانایی پیدا کردن عوامل و موقعیتهای ایجادکنندهی موانع و مشکلات نیز مجهز میشوند.
8. پیشرفت مداوم
یکی از خصوصیات بارز نیروهای حلالمسائل، پیشرفت مداومی است که در مسیرهای شغلی سخت و پرچالش آنها اتفاق میفتد. از آنجا که این نیروها همواره در پی حل کردن مشکلات و پیشبرد کارها هستند، تجربیات کاری زیادی را فرامیگیرند و در پی آن پیشرفت زیادی میکنند.
9. خودسازی و رشد شخصی
نیروهای حلالمسائل به شکلی ذاتی بر روی نقاط ضعف خود حساستر هستند و اگر نقصی در خود داشته باشند، تلاش میکنند تا آن را بهبود دهند. این خصوصیات نیروهای حلالمسائل بسیار شبیه به یادگیری روزانه نیروهای یادگیرنده و پرورش خویشتن در نیروهای پرورشدهنده است. تنها با این تفاوت که رشد شخصی در نیروهای یادگیرنده و پرورشدهنده به ترتیب بیشتر در حوزه نظری و زندگی فردی (بهویژه روابط) بوده، در حالی که رشد شخصی نیروهای حلالمسائل بیشتر در حوزه اجرا و فعالیتهای عملی است.
10. انجام کمعیب فعالیتها
از آنجا که نیروهای حلالمسائل در تشخیص ریشههای مشکلات استعداد ذاتی دارند، میتوانند از آنها جلوگیری کنند و در نتیجه همانند نیروهای مسئولیتپذیر، این نیروها نیز فعالیتهای کاری خود را با کیفیت بالایی انجام داده و نقص کمتری در کار خود دارند.
نقاط کور توانمندی حلال مسائل (Restorative)
قطعا بعد از مطالعهی بخش قبلی، هر کارفرمایی خواستار آن است که یک فرد با توانمندی حلال مسائل در تیم خود داشته باشد. درست است، این نیروها به شدت توانمند بوده و میتوانند نتایج قابل توجهی را در سازمان شما رقم بزنند. خصوصا که هر شخصی توانایی روبرویی با چالشها را به آسانی ندارد و برخلاف این افراد، سریعا تحت فشار قرار میگیرند. اما لازم است قبل از هر نوع تصمیمگیری مهمی، این بخش را به خوبی مطالعه کنید تا از نتیجهی نهایی گزینشتان اطمینان کافی داشته باشید.
1. قرار دادن افراطی خویش در مرکز مشکلات
این احتمال وجود دارد که انتظارات کارفرمایان از نیروهای حلالمسائل بهقدری بالا برود که همواره در برابر امواج بیامان مشکلات بیپایان کاری قرار بگیرند. برای مثال کانون اعتراضات مشتریان عصبانی یا باگهای برنامهنویسی باشند و در چنین شرایطی تحت فشار بسیار زیادی قرار بگیرند. در چنین شرایطی نیروهای حلالمسائل به مرور کارکرد خود را از دست داده و دچار فرسودگی شغلی میشوند.
2. احساس شکست در صورت حل نشدن چالشها
زمانی که توانمندی حلال مسائل به شکوفایی برسد، انتظارات نیروی دارای این توانمندی از خودش بسیار افزایش پیدا میکند و بعد از آن با رخ دادن هر شکستی در حل کردن مشکلات، احساس غم و ناکامی شدیدی به او دست میدهد. این احساس ناکامی اگر پیاپی تکرار شود، در بلندمدت میتواند به کاهش بازدهی کاری، از بین رفتن اعتمادبهنفس و فرسودگی شغلی او منجر شود. در نتیجه به هیچ عنوان نیروی دارای توانمندی حلال مسائل را نباید با تعداد زیادی از چالشهای بسیار سخت و طاقتفرسا مواجه کرد.
3. بیتوجهی به حل مشکلات شخصی و توجه صرف به مشکلات سازمانی
تشویقها و پشتیبانی کارفرمایان و همکاران از فعالیتهای بسیار مفید این نیروها در پیشبرد اهداف سازمانی، میتواند در بلندمدت باعث شود تا تمام تمرکز این نیروها از زندگی شخصی برداشته شده و بر روی فعالیت حرفهای متمرکز شود. خصوصاً اگر نیروی دارای توانمندی حلالمسائل، توانمندی متمرکز بر هدف (Focus) نیز داشته باشد و در این صورت نیرو احتمال بیشتری وجود دارد که حوزههای دیگر زندگی این نیروها به کلی فراموش و در بلند میتواند باعث ایجاد احساس نارضایتی شود.
4. داشتن احساس قدرنشناسی کارفرمایان
معمولاً فعالیتهای حرفهای نیروهای حلالمسائل از همکاران سختتر و پرچالشتر است، در نتیجه این نیروها حتی اگر بیان هم نکنند، انتظار دارند که سختی فعالیت و فشار کاریشان مورد توجه کارفرمایان قرار گرفته و پاداش بگیرند. در صورتی که چنین اتفاقی نیفتد، احساس خشم و غم کرده و به مرور زمان، انگیزه و انرژیشان کمتر میشود.
5. عدم پختگی همتیمیها
گاهی همکاران نیروهای حلالمسائل نیز نیاز دارند که در شرایط چالشبرانگیز قرار گرفته تا خودشان مشکلاتشان را حل کنند، نیروهای حلالمسائل در چنین مواقعی تمایل دارند تا تمام بار فشار ناشی از چالش را به تنهایی بر عهده بگیرند و از تجربهی دیگر اعضای تیم در شرایط بحران جلوگیری میکنند.
6. دیدن نقاط ضعف و نقایص
این احتمال وجود دارد که نیروهای حلالمسائل بهقدری غرق در حل کردن نقایص شوند که از تحسین کردن اطرافیانشان باز بمانند. در صورتی که هر نیرویی انتظار دارد تا از جانب اطرافیان خود تحسین شود. این نقطه کور مشترک نیروهای حلالمسائل و محتاط (Deliberative) بوده که میتواند به روابط کاری آسیب برساند.
نمونهای از توانمندی حلال مسائل (Restorative)
«سبحان. ر.» طراح نرمافزار: « خاطرات دقیقی از کودکی خود در ذهن دارم که با چکش، میخ و چوبهایی که داشتم، نیمکتهای چوبی مینیاتوری میساختم. قبلاً عاشق تعمیر اشیاء و سرهم کردن آنها بودم؛ اکنون با برنامههای کامپیوتری نیز همان کار را انجام میدهم. شما برنامه را مینویسید و اگر کار نکند، باید به عقب بازگشته، سرنخهای مشکلات را دنبال کرده، به کدهای اشتباه مورد نظر رسیده و تا زمانی که آن مسئله به کلی درست نشده و برنامه کار نکند، دست از کار نمیکشید. در کار من، هر روز یک چیز مهم خراب میشود و من باید مشکل را پیدا کرده، آن را درست کنم و سپس به سمت مسئله بعد بروم. اگر به خوبی از انجام این کار برآیم احساس جوانی میکنم. اما از طرف دیگر اگر حتی یکی از این مسائل را حلنکرده، رها کرده و به خانه بروم، احساس شکست میکنم.»
تطبیق نظریه کلیفتون با پنج عامل بزرگ شخصیتی در تست نئو و نیازهای اساسی گلاسر
از دیدگاه نظریه صفات که به وسیلهی تست شخصیتشناسی نئو مورد ارزیابی قرار میگیرد، توانمندی حلالمسائل با زیر مقیاس خودکنترلی(نظم درونی) در مقیاسهای وجدان کاری از تست نئو همبستگی مثبتی دارد. البته که این نیروها معمولاً نمرات بالایی در زیرمقیاس محتاط در تصمیمگیری نیز دریافت میکنند. بر اساس نیازهای اساسی گلاسر، توانمندی حلال مسائل مانند تمام توانمندیهای اجرایی دیگر با نمرات بالا در نیاز به بقا همراه است.
| همین حالا فقط با یک کلیک، با توانمندیهایتان آشنا شوید. |
سخن آخر
اگر مسیر پیشروی سازمان شما پرفرازونشیب، سخت یا بحرانی است، نیروهای حلالمسائل میتوانند ناجی تیم کاری شما باشند. این نیروها از چالش و معما لذت میبرند و این خصلت باعث میشود تا دیرتر از دیگر نیروها آسیب ببینند و برخلاف آن، از مواجه شدن با موانع و چالشها لذت ببرند. اما اگر فرایند کاری شما کاملاً مشخص، روشن، از پیش تعیین شده و بدون هیچگونه چالشی باشد، احتمالاً این نیروها احساس بیهودگی کرده و به سرعت بیحوصله میشوند.