غنی سازی شغلی، توسعه شغلی، گردش شغلی
به طور کلی برای بهبود و ارتقای منابع انسانی هر سازمانی ابزارهای مدیریتی غنی سازی شغلی ، توسعه شغلی، گردش شغلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مدیران در سازمان ها نیاز دارند با ابزار‌هایی به مدیریت و بهبود عملکرد همکاران خود بپردازند در سری مقالاتی به معرفی این ابزارها و نحوه استفاده از آنها در سازمان می‌پردازیم.
غنی سازی شغلی
ابزاری است مدیریتی برای تغییر شغل کارمندان در جهتی که بیشتر چالشی و کمتر تکراری باشد. هدف از این غنی سازی شغلی احساس رضایت بیشتر کارمند در همان شغلی است که در حال حاضر در آن مشغول است. نتیجه غنی سازی شغلی برای سازمان افزایش کارایی کارمندان و در نتیجه کاهش نرخ خروج از سازمان خواهد بود.
غنی سازی شغلی چیست؟ یک تعریف
غنی سازی شغل فرآیندی است که با افزودن ابعاد به مشاغل موجود برای ایجاد انگیزه بیشتر مشخص می شود. نمونه‌هایی از غنی‌سازی شغل شامل افزودن وظایف اضافی (که به آن بزرگ‌سازی شغل نیز می‌گویند)، افزایش تنوع مهارت‌ها، افزودن معنا به مشاغل، ایجاد استقلال و ارائه بازخورد می‌باشد.
هدف از غنی سازی شغل ایجاد یک شغل انگیزشی است. برای مثال، می توان این کار را با انجام یک کار منظم و «خسته کننده» و افزودن مسئولیت های اضافی که کار را برای کارمند معنادارتر می کند، انجام داد. بنابراین غنی سازی شغل بخشی از طراحی شغل و طراحی مجدد شغل است. S
غنی سازی شغل در مقابل افزایش شغل
افزایش شغل عبارت است از افزایش وظایف شغلی از طریق گسترش دامنه مسئولیت های شغلی. برخلاف بارگذاری عمودی، که در آن درجه کنترل افزایش می‌یابد، غنی سازی شغل بر روی اضافه کردن وظایف به کار متمرکز است، بدون اینکه لزوماً استقلال یا کنترل را افزایش دهد.
بنابراین، غنی‌سازی شغل، کارگر را قادر می‌سازد تا کارهای بیشتری انجام دهد، دامنه وسیع‌تری از فعالیت‌ها داشته باشد، تنوع مهارت‌های خود را افزایش دهد و ظرفیت درآمد خود را بهبود بخشد.
به عنوان مثال، منشی دفتری است که اکنون از مهمانان گاه به گاه که از دفتر بازدید می کنند نیز استقبال می کند. این به او فرصتی خوشایند در کار روزانه‌اش می‌دهد، زیرا دوست دارد مردم را ملاقات کنند و با افراد جدید گپ بزنند. این به انگیزه او کمک می کند.
روش‌های غنی سازی شغلی
کاهش دادن کنترل بر کارمند و افزایش مسئولیت پذیری فردی در قبال شغل کارمند تا وقتی که با نظارت و کنترل شدید به انجام کار می پردازد حس مسئولیت نسبت به کار پیدا نمی‌کند و کنترل کننده را مسئول کیفیت و کمیت کار می داند در بعضی از موارد کاهش کنترل به افزایش مسئولیت پذیری در کارمند منجر می‌شود.
افزایش محدوده تصمیم گیری کارمند
کارمندی که تا به حال در مورد کوچکترین مسائل باید نظر مدیر خود را جویا شود احساس مسئولیت کمتری نسبت به این کار می کند.
اختصاص گزارش دوره ای نتیجه فعالیت واحد برای کارکنان
کارمندان با دیدن نتایج عینی فعالیت خود علاقه و انگیزه بیشتری نسبت به کار پیدا می کنند مثلا کارمندی که در بخش تولید یک کارخانه مشغول به کار است از اینکه مشتریان از کیفیت کالای تولیدی تعریف کنند احساس رضایت می‌کند پس اگر بتوان .
ایجاد کارهای چالشی برای بخش که تکراری نباشند
انجام کارهای تکراری بعد از مدتی منجر به احساس نارضایتی در کارمند می شود سعی کنید در بازه‌های زمانی مشخصی کارهایی چالشی برای کارمندان در نظر بگیرید تا میزان رضایت کارمند از شغل را افزایش دهید
اختصاص وظیفه ای خاص برای یک نفر
مشارکت ندادن دیگران برای انجام یک کار کامل نیز از ترفندهایی است که به مسئولیت پذیری بیشتر کارمند کمک می کند.
توسعه شغلی
ابزاری مدیریتی برای افزایش وظایف و مسئولیت همکاران در راستای ارتقای سطح رضایت‌مندی ایشان است. در این روش با ارتقا و توسعه‌ی افقی کارمند می‌توان مسئولیت‌پذیری بیشتری از او انتظار داشت.
با گسترش مسئولیت‌های فرد علاوه بر افزایش سطح اختیارات، ممکن است به آموزش تخصصی بیشتری برای انجام وظایف جدید نیاز باشد که این آموزش‌ها می‌تواند عملکرد فرد را از یکنواختی خارج سازد.
در چنین مواردی افزایش حقوق و دستمزد توصیه می‌شود تا به کارایی و اثربخشی بیشتر همکاران منجر گردد.
توسعه شغلی چیست؟
توسعه شغلی فرآیند یادگیری و استفاده از مهارت های کوتاه مدت برای پیشرفت به سمت اهداف بلند مدت حرفه ای است. این فرآیند اغلب مادام العمر است و شامل رسیدن به نقاط عطف خاص برای مسیر شغلی تعیین شده شما است. بسیاری از توسعه شغلی مستلزم تأمل و کشف هدف در کار شما است و پایه ای برای دستیابی به رشد شغلی بزرگتر است.
یک مسیر شغلی را می توان به عنوان یک نردبان تجسم کرد که هر پله نمادی از سطح یک نقش در مسیر است. پیدا کردن یک شغل اولین قدم مهم است، اما احتمال دارد که نخواهید برای همیشه در سطح ابتدایی بمانید. با این حال، بالا رفتن از نردبان شغلی و کسب ترفیع آسان‌تر از انجام آن است. اغلب نیاز به برنامه ریزی دقیق و برداشتن گام های عمدی دارد. S
چرا توسعه شغلی مهم است؟
داشتن یک برنامه توسعه شغلی ساختاریافته به متخصصان کمک می کند تا مطمئن شوند که وارد مسیر شغلی شده و از آن عبور می کنند که از مهارت ها و ارزش های آنها حداکثر استفاده را می کند.
ارتقای افقی
در این مورد فرد از شغلی به شغلی در همان سطح و لایه انتقال پیدا می کند فقط وظایف و مسئولیتش افزایش پیدا می‌کند که منجر به احساس رضایت بیشتر در کارمند می شود.
گردش شغلی
ابزاری مدیرتی است برای تغییر شغل همکاران درون سازمان برای استفاده بهینه‌تر از توانمندی‌های ایشان در قسمت‌های دیگر سازمان.
به طور مثال انتقال فردی از واحد فروش به واحد منابع انسانی که دارای توانایی هم‌دردی و تعامل بیشتری با دیگران است می‌تواند به افزایش بهره‌وری او کمک کند.
گردش کاری می‌تواند به صورت تشویقی هم باشد که افراد توانمند سازمان به جای اینکه برای تجربیات جدید شغل خود را ترک کنند به بخش‌های دیگر بروند و آنجا بخت خود را بیآزمایند.
در نتیجه فرد اگر دارای قابلیت‌های دیگری باشد می‌تواند در همین سازمان شکوفا شود و نیازی به تغییر شغل ندارد. بعضی موارد هم فردی در بخش خود موفق نیستند ولی در بخش دیگری عملکرد قابل قبول دارند.
گردش شغلی چیست؟
گردش شغلی عملی است برای جابجایی منظم همه کارکنان بین مشاغل مختلف تا اطمینان حاصل شود که در حین یادگیری و بهبود مجموعه مهارت‌های خود، در معرض بخش‌های مختلف شرکت قرار می‌گیرند.
از گردش شغلی نیز می توان برای از بین بردن کارهای یکنواخت استفاده کرد.
گردش شغلی انعطاف پذیری کارکنان را تشویق می کند، نرخ ترک شغل را کاهش می دهد و به کاهش استرس برای کارکنانی که در نقش های یدی کار می کنند کمک می کند. یک محیط کاری چرخشی همچنین می‌تواند ایده‌ها و دیدگاه‌های جدید در مورد کار شرکت را تقویت کند و ممکن است رضایت شغلی را افزایش دهد. S
نقش آموزش
در تمامی ابزارهای اشاره شده، آموزش نقشی محوری داردکه علاوه بر بهینه کردن عملکرد همکاران به انگیزش بیشتر کمک می‌کند. آموزش می تواند از طریق مطالعه کتاب دوره‌های آنلاین آموزشی، دوره‌های حضوری استفاده از مشاوران سازمانی باشد. در طول زمان این آموزش‌ها منجر به اجرای بهتر فرایندهای غنی سازی، توسعه شغلی، گردش شغلی می‌شود.
تفاوت توسعه شغلی با غنی سازی شغلی
تفاوت این دو مثل تفاون کمیت و کیفیت است به این معنا که در توسعه شغلی تعداد وظایف فرد افزایش می یابد(کمیت) که در نتیجه کارایی فرد بهبود می‌یابد. در غنی‌سازی شغلی هدف انجام بهتر (کیفیت)و با مسئولیت همان شغل است. تاثیر انگیزشی غنی سازی شغلی بیشتر از توسعه شغلی است.در ضمن این تفاوت ها شباهت‌های زیادی هم میان این دو مورد وجود دارد. اما کاربردهای غنی سازی شغلی معمولا بیشتر از توسعه شغلی است.
والت دیزنی و ۴ ابزار مدیریت عملکرد