توانمندی فرمانده (Command) نماد حضور، اقتدار و شجاعت در تصمیمگیری است. افرادی که این توانمندی را دارند، در لحظات ابهام و بحران، بهجای عقبنشینی، قدم جلو میگذارند. آنها قدرت طبیعی هدایت دارند و میتوانند مسیر را زمانی روشن کنند که دیگران دچار تردیدند. افراد دارای توانمندی Command از مواجهه با چالشها یا تعارضها نمیترسند؛ برعکس، آنها باور دارند که شفافیت و صداقت حتی در سختترین گفتوگوها، پایهی واقعی اعتماد و پیشرفت است. این توانمندی، ترکیبی از جسارت، وضوح و اعتمادبهنفس است که باعث میشود در محیطهای کاری، نقش رهبران طبیعی را ایفا کنند. در حالی که برخی از تعارض میگریزند، فرماندهها از آن برای پیشبرد حقیقت و تصمیمات بهتر استفاده میکنند. حضورشان در تیمها موجب جهتدهی، وضوح و نظم میشود؛ چراکه با صراحت و قاطعیت مسیر را مشخص میکنند.
در دنیایی که گاهی از شفافیت هراس دارد، توانمندی فرمانده یادآور این حقیقت است که رهبری واقعی یعنی داشتن شجاعت گفتنِ آنچه باید گفته شود، نه آنچه خوشایند است.
توانمندی فرمانده (Command) در یک نگاه
اگر به دنبال افرادی در سازمان هستید که نیروهای شما را یکپارچه کرده و برای فعالیت خاصی آماده کنند، نیروهای با توانمندی فرمانده، بهطور دقیق همان افرادی هستند که به آنها نیاز دارید. این نیروها، در هر موقعیتی تلاش میکنند تا موقعیت را در اختیار بگیرند و حرف آخر را بزنند.
توضیح تفصیلی توانمندی فرمانده (Command)
در ادامه، هر کدام از خصوصیات مربوط به نیروهای با توانمندی فرمانده را بهطور کامل توضیح ميدهیم.
تحت کنترل گرفتن دیگران
نیروهای با توانمندی فرمانده، توانایی بینظیری در نشان دادن ظرفیتها و استعدادهای خود دارند. این افراد، با اعتمادبهنفس بسیار خوبی که دارند، بهخوبی دیگران را تحت تأثیر قرار میدهند، بهطوریکه در بسیاری از مواقع، همتیمیها بهخودیخود تمایل دارند تا مسئولیت تصمیمگیری نهایی را بر عهده آنها قرار دهند.
قابل اتکا بودن
نیروهای فرمانده در میان اطرافیان خود بهعنوان افرادی توانمند و قدرتمند شناخته میشوند. این ویژگیها باعث میشود تا اطرافیان به آنها دلگرم باشند و نیروهای فرمانده را بهعنوان افرادی در نظر بگیرند که با تصمیمات بهجا و درست، مشکلات سازمانی را برطرف کند.
تمایل به رویارویی با دیگران
نیروهای فرمانده همواره در جنگ قدرت قرار دارند و در تلاش هستند تا با از پیش رو برداشتن سایر افراد، جایگاههای رهبری و مدیریت سازمانی را از آن خود کنند. این خصوصیت نیروهای فرمانده بهویژه اگر بههمراه توانمندی رقابتجو باشد، بسیار افزایش پیدا میکند. این نیروها برای رسیدن به اهداف خود، از چالشهای بینفردی نمیهراسند.
بهترین گزینه برای کنترل اوضاع
این نیروها از فشارهای ناشی از رهبری لذت میبرند و همواره پیگیر این هستند که فعالیتهای کاری خود را پیش ببرند. در نتیجه، اطرافیان زمانی که تواناییهای نیروهای فرمانده را میبینند و اشتیاق آنها برای تصمیمگیری و پیشبرد کارها را مشاهده میکنند، در بیشتر مواقع، با رغبت حاضر میشوند تا کنترل موقعیت را در اختیار نیروهای فرمانده قرار دهند.
رُکگویی زیاد
یکی از مهمترین ویژگیهای نیروهای فرمانده، صراحت بالا و گفتگوی روشن است. این افراد، بهصورت شفاف و مستقیم حرفهای خود را بیان میکنند و ترسی از شنیدن مخالفت یا همراهی نکردن دیگران ندارند. این ویژگی نیروهای فرمانده باعث میشود تا ارتباطهای بسیار روشنی با دیگران داشته باشند و از هر گونه پیام پنهانی یا تملق، پرهیز کنند.
جسارت و شجاعت زیاد
نیروهای فرمانده بهراحتی کنار نمیکشند و در برابر تهدیدها ایستادگی دارند. این نیروها، در شرایط سخت و بحرانی، احساسات خود را کنترل میکنند و همواره در تلاش هستند تا بهترین تصمیمات ممکن را اتخاذ کنند.
ریسکپذیری بسیار زیاد
ریسکپذیری بالای نیروهای فرمانده باعث میشود تا گزینههای بسیار مناسبی برای فعالیتهای پرخطر یا مسیرهای مبهم باشند. اگر فرایند کاری بسیار پرفراز و نشیب و سختی دارید، نیروهای فرمانده میتوانند بهکار شما بیایند. این نیروها، آسیبپذیری کمی نسبت به استرس دارند و میتوانند تصمیمات بسیار جسورانه و سختی بگیرند. همچنین، درصورت شکست خوردن پروژه، اعتمادبهنفس خود را از دست نميدهند و میدانند که چگونه با انتقادهای دیگران برخورد کنند.
منسجم کردن نیروها
در شرایطی که تعارضهای بینفردی یا تضاد منافع در شرکت رخ میدهد یا به هر دلیل دیگری یکپارچگی تیمی تحت خطر قرار میگیرد، نیروهای فرمانده بهخوبی میدانند که چگونه به تمام اختلاف نظرها و بحث و جدلها خاتمه دهند. این افراد، با قاطعیت و تسلطی که دارند، همه افراد را آرام و تصمیم نهایی را اتخاذ میکنند.
حساب بردن دیگران از آنها
اگر فضای پرتنشی در شرکت ایجاد شده و نیاز به نیروی قدرتمندی برای برطرف کردن این فضا دارید، نیروهای فرمانده میتوانند کاربردی باشند. این نیروها، قدرت خود را با دیگران نشان میدهند و در نتیجه، تمام افراد بعد از مدتی از آنها حساب میبرند. این ویژگی آنها را قادر میسازد تا شرکت را از انحراف حفظ کند.
هدایت افراد سخت
مدیریت برخی افراد کار هر کسی نیست، در حالیکه نیروهای فرمانده گزینه بسیار مناسبی برای مدیریت افراد طغیانگر یا غیرمطیع هستند. این شرایط را در محیطهای نظامی یا برخی از خطوط تولید میتوانیم مشاهده کنیم و در چنین شرایطی، نیروهای فرمانده میتوانند بهخوبی اطرافیان را از خود بترسانند و بهمسیر مورد نظر هدایت کنند.
توانایی مذاکره بالا
نیروهای فرمانده، توانایی بسیار خوبی در متقاعدسازی همکاران و هدایت آنها دارند. این نیروها، بهخوبی میدانند که از چه زبان بدن و فن بیانی استفاده کنند تا اعتمادبهنفس خود را به مخاطب نشان دهند. آنها بهخوبی خود را بهعنوان افرادی قابل اعتماد، باعرضه و توانمند نشان میدهند و طرف مذاکره را راضی میکنند که سود هر دو طرف، در انجام نظر آنها است.
نقاط کور توانمندی فرمانده (Command)
سلطهگری و زورگویی
وجود توانمندی فرمانده میتواند منجر به سلطهگری یا حتی دیکتاتوری این نیروها شود. بهویژه در صورت عدم وجود توانمندی همدل، احتمال وجود این اتفاق افزایش مییابد. در نتیجه، قرار گرفتن نیروها فرمانده در رأس امور و تصمیمگیریهای سلطهگرانه، میتواند منجر به نارضایتی نیروها و خروج آنها شود.
ترسیدن اطرافیان از آنها
با توجه به اینکه نیروهای فرمانده به هر شکلی در تلاش هستند تا تسلط خود را بر روی اطرافیان حفظ کنند، احتمال زیادی وجود دارد که اطرافیان افراد فرمانده، با اعمال نفوذ و قدرت از آنها بترسند. این نیروها، ممکن در برخی مواقع زیر دستان خود را تهدید کنند یا بهچالش بکشند. در نتیجه، همواره نیاز است تا اهمیت ارتباطهای بینفردی را به آنها یادآوری کنیم.
نگاه بالا به پایین به دیگران
درصورتیکه نیروهای فرمانده از توانمندی پیوستهنگر (Connectedness) بهرهمند نباشند، ممکن است نگاه بالا به پایینی به نیروهای پایینتر داشته باشند. این نگاه بالا به پایین، با ناراحتی و دلگیری سایر همکاران همراه است. بهویژه در سازمانهای قدیمی که دارای سلسلهمراتب خشک و یکنواخت است، وجود نیروهای با توانمندی فرمانده میتوانند موجب آزار و اذیت نیروهای پایینتر شوند.
افزایش احتمال تعارض با نیروهای متکیبهخود
توانمندی متکیبه خود (Self Assurance) نیز یکی از توانمندیهای حوزه تأثیرگذار است. نیروهای با این توانمندی، مانند نیروهای فرمانده، اعتمادبهنفس و قاطعیت بسیار بالایی دارند و در عین حال، از پیروی دیگران و بهویژه نیروهای سلطهگر بیزار هستند. از آنسو، نیروهای فرمانده به هر قیمتی در تلاش هستند تا سلطه خود را بر روی تمام افراد حفظ کنند. این تعارض منجر به آسیبها، کشمکشها و جدالهای فراوان و حتی جنگ قدرت در سازمان میشود. همچنین، درصورتیکه دو نیرو با توانمندی فرمانده در یک تیم فعالیت داشته باشند نیز وجود تعارضهای بینفردی بسیار محتمل است.
ایجاد تهدید برای جایگاههای شغلی بالاتر
نیروهای فرمانده همواره در تلاش هستند تا حرف آخر را بزنند و در پی این عطش سیریناپذیر، همواره در تلاش هستند تا به جایگاههای بالاتر برسند تا افراد بیشتری را تحت سلطه خود قرار دهند. در نتیجه، بسیار مهم است که جایگاههای بالایی نیروهای فرمانده، تواناییهای مدیریتی و رهبری قدرتمندی داشته باشند تا بتوانند نیروهای فرمانده را تحت کنترل خود حفظ کنند.
برخورد بسیار شدید در برابر تهدید
نیروهای فرمانده در برابر تهدیدهای بیرونی، به بدترین شکل ممکن واکنش نشان میدهند. این نیروها، مقابله ۱۰۰ درصدی در برابر تهدیدها میکنند و ممکن است تمام تمرکز خود را بر روی آسیب زدن به طرف مقابل بگذارند. در نتیجه، احتمال ایجاد تنشهای بلندمدت در سازمان افزایش مییابد.
نمونهای از توانمندی فرمانده (Command)
«شاهین. م.» مدیر مهماندار: « یکی از دلایل تأثیرگذاریام بر روی دیگران، این است که من بسیار صریح هستم. در واقع، ابتدا کاری میکنم که نیروها از من بترسند و بهخوبی حساب ببرند. اما پس از یک سال کار کردن با آنها، گاهی در مورد این مسئله صحبت میکنیم. آنها میگویند: آقا شاهین! وقتی کارم را در اینجا شروع کردم تا حد مرگ از تو میترسیدم. وقتی از علت آن میپرسم آنها جواب میدهند: “تا حالا با کسی که طرز بیان تو را داشته باشد، کار نکرده بودیم؛ هر چه هست و نیست و هر چیزی که لازم به ذکر بود، همه را یکجا میگویی و نگران پیامدها و تبعاتش نیستی.”
تطبیق نظریه کلیفتون با پنج عامل بزرگ شخصیتی در تست نئو و نیازهای اساسی گلاسر
از دیدگاه نظریه صفات که به وسیلهی تست شخصیتشناسی نئو انجام میشود، نیروهای با توانمندی فرمانده، نمره بسیار بالایی در زیرمقیاس قاطعیت و جمعگرایی از مقیاس برونگرایی و سادگی از زیرمقیاس دلپذیر بودن میگیرند و در عین حال، نمرات بسیار پایینی در زیرمقیاس اضطراب از مقیاس رواننژندی و زیرمقیاسهای درک دیگران، تبعیت و نوعدوستی از مقیاس دلپذیر بودن دریافت میکنند. بر اساس نیازهای اساسی گلاسر، نیروهای فرمانده نیاز به قدرت بسیار بالایی را دریافت میکنند. همچنین، نمره نیاز به عشق و تعلق آنها چندان بالا نخواهد بود.
سخن آخر
اگر بهدنبال نیرویی برای منسجم کردن تیم و هدایت آنها هستید، نیروی با توانمندی فرمانده میتواند راهگشا باشد. افراد با توانمندی فرمانده میتوانند باعث شوند که سایر نیروهای شرکت با تمام قدرت و انرژی فعالیت کنند و بهصورت روزافزون به موفقیتهای بیشتری دست پیدا کنند.